Πολλές φορές στην προσπάθειά μας να διατηρήσουμε τον έλεγχο της κατάστασης, παγιδεύουμε τον ίδιο μας τον εαυτό. Αναλαμβάνουμε το ρόλο του σωτήρα για τους φίλους μας, τα παιδιά μας, το σύντροφό μας, αλλά και το ρόλο του θύματος, που συχνά υιοθετούμε με ζήλο στις σχέσεις μας με γονείς, εργοδότες, συντρόφους.
Όταν έχουμε το ρόλο του σωτήρα, όλα περνάνε από τα χέρια μας και είμαστε υπεύθυνοι για τα πάντα. Παραπονιόμαστε για την κούραση που νιώθουμε, αλλά στην πραγματικότητα δεν αφήνουμε τους άλλους να αναλάβουν την ευθύνη τους. Στο ρόλο του θύματος, αντίθετα, είμαστε έρμαια των αποφάσεων και των επιλογών των άλλων. Με απλά λόγια, πάντα κάποιος άλλος φταίει. Σε αυτήν την περίπτωση δεν αναλαμβάνουμε την ευθύνη που μας αναλογεί και αφήνουμε τον έλεγχο της ζωής μας στους άλλους. Οι περισσότεροι εστιάζουμε στο να φροντίζουμε τους γύρω μας και πολλές φορές ο τρόπος που το κάνουμε περιλαμβάνει καταπίεση, υποχρέωση, θυσία, γκρίνια, υπέρβαση των ορίων και των δύο πλευρών.
Μια αποτελεσματικότερη επιλογή είναι να ασχοληθούμε με τη φροντίδα του εαυτού μας με το να ακούμε τις δικές μας εσωτερικές ανάγκες. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να είμαστε και πιο λειτουργικοί και στις σχέσεις μας με τους άλλους.
Η κοινωνία μάς έμαθε να τρώμε όλο το φαΐ μας, να είμαστε επιμελείς, υπάκουοι, να μη λέμε ψέματα, να είμαστε ευγενικοί και πολλά άλλα. Όμως μας έμαθε κανείς την αξία της χαράς; Μας μίλησε κανείς για το πώς να απολαμβάνουμε την κάθε μικρή στιγμή, να επιλέγουμε την αισιοδοξία απ’ την γκρίνια, το γέλιο από τα νεύρα, το χαμόγελο απ’ τη στριμάδα;
Πώς θα ήταν άραγε ο κόσμος μας αν από μικροί εκπαιδευόμασταν να είμαστε ειλικρινείς με τα συναισθήματά μας, να εκφράζουμε ευθέως τις σκέψεις, τις ανάγκες, τις επιθυμίες μας, το θυμό μας, αλλά και την αγάπη μας προς τους άλλους, προς τον εαυτό μας, προς τη ζωή;
Είναι καιρός να ασχοληθούμε με όλα τα κομμάτια της προσωπικότητάς μας. Για να νιώσουμε καλά, χρειάζεται να δώσουμε χρόνο και χώρο στον εαυτό μας. Μια καλή ιδέα είναι να σταματήσουμε να είμαστε τόσο βιαστικοί. Με τους ρυθμούς που επιβάλλει ο σύγχρονος τρόπος ζωής, δεν προλαβαίνουμε να αφουγκραστούμε τις επιθυμίες, τις ανάγκες, τους φόβους μας. Εάν λοιπόν δεν προλαβαίνουμε να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματά μας, πώς γίνεται να ανταποκριθούμε σε αυτά;
Είναι αλήθεια ότι η κοινωνία μας δεν μας ενθαρρύνει ιδιαίτερα να φροντίζουμε ουσιαστικά τον εαυτό μας, και όσο χρειάζεται, για να αποβάλει τις τοξίνες – κάθε είδους – της καθημερινότητας. Αντίθετα περιορίζεται στο να μας εμπνέει καταναλωτικά ένστικτα που συνήθως επουλώνουν συναισθηματικές πληγές και μακροπρόθεσμα δημιουργούν ένα οδυνηρό αίσθημα ανικανοποίητου και ένα κενό στην καρδιά και στην τσέπη μας.
Στην πραγματικότητα όμως οι τάσεις της κοινωνίας είναι ένα προσπελάσιμο εμπόδιο, γιατί είναι δική μας η ευθύνη, η επιλογή και ο έλεγχος της ζωής μας. Το πόση προσοχή δίνουμε στις ανάγκες και τις επιθυμίες μας εξαρτάται από εμάς.
Πότε άραγε ήταν η τελευταία φορά που κάνατε έναν ωραίο περίπατο μόνοι σας, δίνοντας έτσι στον εαυτό σας την ευκαιρία να χαλαρώσει, να απολαύσει, να σκεφτεί, να νοιώσει;
Μια βόλτα στο αλσάκι της περιοχής μας, σε μια κοντινή παραλία, στο βουνό, μας δίνει τη δυνατότητα να έρθουμε κοντά στη φύση, να καθαρίσουμε το μυαλό μας και να ασκήσουμε το σώμα μας. Είναι τόσο απλό και συνάμα τόσο χρήσιμο.
Μήπως τελικά έχουμε ξεχάσει πόση ομορφιά βρίσκεται στα μικρά, απλά πράγματα; Μήπως έχουμε εγκλωβιστεί στον πλουραλισμό μιας εποχής που μας επιτάσσει απολαύσεις που χρειάζονται πολλά χρήματα, άπλετο χρόνο και συγκεκριμένο ύφος;
Στην ουσία αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να επιλέξουμε αν θέλουμε μια χαρούμενη, γεμάτη ζωή ή μια ζωή δίχως ικανοποίηση. Πολλοί πιστεύουν ότι χαρά είναι η πολυτέλεια. Πως η φύση τους είναι τέτοια ώστε να μην υπάρχει χαρά στη ζωή τους, πως η χαρά είναι για τους λίγους. Πολλοί πιστεύουν ότι η χαρά είναι ουτοπία, πως αν είσαι ρεαλιστής, αναγνωρίζεις πόσο σκληρή και άδικη είναι η ζωή ή η κοινωνία και πως χαρούμενοι είναι μόνο οι αγαθοί και οι ρομαντικοί ή οι πλούσιοι.
Πολλοί σκέφτονται και λειτουργούν σαν να μην είναι άξιοι να είναι χαρούμενοι. Έχουν πιστέψει ότι η χαρά είναι για τους προικισμένους και ότι εκείνοι ανήκουν σε μιαν άλλη κατηγορία, η οποία δεν τους αφήνει περιθώρια να χαμογελούν συχνά. Όμως στην πραγματικότητα η χαρά δεν είναι πολυτέλεια, είναι για όλους, βρίσκεται στα μικρά, καθημερινά, στα αναπόφευκτα. Η χαρά δεν είναι ουτοπία! Η χαρά είναι άποψη. Είναι οπτική γωνία. Είναι επιλογή.
Η χαρά δεν έρχεται όποτε το θέλει εκείνη, μπορεί να’ ρθει ένα ευχάριστο γεγονός, αλλά η χαρά ξεκινά από μας, είναι ο τρόπος που κάνουμε τα πράγματα, είναι τι σκεφτόμαστε την ώρα που πλένουμε τα δόντια μας, το ύφος που μιλάμε, οι αγκαλιές που δίνουμε, τα χαμόγελα που ανταλλάσσουμε. Χαρά είναι να μυρίζει το σπίτι όμορφα, να κοιμάσαι σε καθαρά σεντόνια, να νιώθεις καλά με τον εαυτό σου.
Σίγουρα δεν ζούμε σε μια ιδανική κοινωνία και η ζωή δεν είναι αγγελικά πλασμένη, όμως μέσα σε όλα υπάρχουν τρόποι και λόγοι για να ζούμε καλά. Η χαρά δεν κάνει διακρίσεις, δεν είναι μόνο για τους προικισμένους, μόνο για τους όμορφους, μόνο για τους πλούσιους, μόνο για τους έξυπνους. Όλοι αξίζουμε να έχουμε χαρά στη ζωή μας. Όλοι μπορούμε, αρκεί να θέλουμε. Αυτό που έχουμε να κάνουμε είναι να την επιλέξουμε!
Μαρίνα Ρογάρη
BSc Ψυχολογία
MSc Ψυχική Υγεία Παιδιού & Εφήβου
