«Κάνε κάτι συναρπαστικό». Είναι μια φράση που ακούμε συχνά, αλλά τι σημαίνει πραγματικά; Για πολλούς από εμάς, σημαίνει να βγούμε από τη ζώνη άνεσής μας, να πάρουμε ρίσκα και να ωθήσουμε τους εαυτούς μας πέρα από αυτό που νομίζαμε ότι ήταν δυνατό.
Όπως είπε κάποτε ο διάσημος ωκεανογράφος και εξερευνητής Ντέιβιντ Άτενμπορο: «Αν αισθάνεστε ασφαλείς στην περιοχή στην οποία εργάζεστε, δεν εργάζεστε στη σωστή περιοχή. Πάντα να μπαίνετε λίγο πιο βαθιά στο νερό από όσο αισθάνεστε ότι είστε σε θέση να μπείτε. Πηγαίνετε λίγο έξω από το βάθος σας, και όταν δεν αισθάνεστε ότι τα πόδια σας αγγίζουν ακριβώς τον πυθμένα, είστε ακριβώς στο σωστό σημείο για να κάνετε κάτι συναρπαστικό».
Υπάρχουν όμως επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτή την έννοια της υπέρβασης των ορίων μας; Αυτό το άρθρο, εξερευνεί την επιστήμη της πρόκλησης του εαυτού μας και τα οφέλη που προκύπτουν από αυτήν.
Η επιστήμη της ανάληψης κινδύνου
Η ιδέα του να παίρνουμε ρίσκα και να βγαίνουμε από τη ζώνη άνεσής μας δεν είναι καινούργια. Φιλόσοφοι και επιστήμονες διερευνούν τα οφέλη της ανάληψης κινδύνου εδώ και αιώνες. Τι λέει όμως η επιστήμη γι’ αυτό; Σύμφωνα με έρευνες, όταν παίρνουμε ρίσκα, ενεργοποιούμε τα κέντρα ανταμοιβής στον εγκέφαλό μας, τα οποία απελευθερώνουν ντοπαμίνη, έναν νευροδιαβιβαστή που σχετίζεται με την ευχαρίστηση και τα κίνητρα. Αυτή η απελευθέρωση της ντοπαμίνης μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση ευφορίας και μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα επίτευξης και ικανοποίησης.
Εκτός από την απελευθέρωση της ντοπαμίνης, η ανάληψη κινδύνων μπορεί επίσης να μας βοηθήσει να οικοδομήσουμε ανθεκτικότητα και να βελτιώσουμε την ικανότητά μας να αντιμετωπίζουμε το στρες. Όταν αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις και ξεπερνάμε τις προκλήσεις, αναπτύσσουμε μια αίσθηση αυτοαποτελεσματικότητας, δηλαδή την πίστη στην ικανότητά μας να επιτύχουμε σε μελλοντικές προσπάθειες. Αυτή η αίσθηση αυτοαποτελεσματικότητας μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε το στρες και να ξεπεράσουμε τα εμπόδια στην προσωπική και επαγγελματική μας ζωή.
Πρόσφατες έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι η ανάληψη κινδύνων μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου. Μια μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του University College του Λονδίνου διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που επιδίδονταν σε ριψοκίνδυνη συμπεριφορά είχαν περισσότερη φαιά ουσία στον προμετωπιαίο φλοιό, μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη λήψη αποφάσεων και τον αυτοέλεγχο. Αυτή η αύξηση της φαιάς ουσίας μπορεί να σχετίζεται με την ανάπτυξη καλύτερων δεξιοτήτων λήψης αποφάσεων και αυξημένου αυτοελέγχου.
Τα οφέλη της πρόκλησης του εαυτού σας
Η πρόκληση του εαυτού μας μπορεί επίσης να οδηγήσει σε προσωπική ανάπτυξη και εξέλιξη. Όταν πιέζουμε τους εαυτούς μας πέρα από τα όριά μας, μαθαίνουμε νέες δεξιότητες, αναπτύσσουμε νέες προοπτικές και αποκτούμε νέες γνώσεις για τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας. Χτίζουμε επίσης αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, γεγονός που μπορεί να βελτιώσει τη συνολική μας ευημερία.
Μια μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Essex διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ασχολούνταν με δραστηριότητες που προκαλούν προκλήσεις, όπως η αναρρίχηση ή η ορεινή ποδηλασία, ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα ευεξίας από εκείνους που ασχολούνταν με λιγότερο απαιτητικές δραστηριότητες, όπως το περπάτημα ή η κηπουρική. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι το αίσθημα επίτευξης και η αυτοαποτελεσματικότητα που αποκτούσαν από αυτές τις απαιτητικές δραστηριότητες συνέβαλαν στην αυξημένη ευεξία των συμμετεχόντων.
Μια άλλη μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ασχολούνταν με δραστηριότητες που προκαλούσαν προκλήσεις είχαν χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης, μιας ορμόνης που σχετίζεται με το στρες. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι η αίσθηση του ελέγχου και της κυριαρχίας που αποκόμισαν από αυτές τις δραστηριότητες μπορεί να βοήθησε στη μείωση των επιπέδων του στρες.
Η πρόκληση του εαυτού μας μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αυξημένη δημιουργικότητα. Μια μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Μινεσότα διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που συμμετείχαν σε δραστηριότητες εκτός της ζώνης άνεσής τους είχαν περισσότερες πιθανότητες να βρουν δημιουργικές λύσεις σε προβλήματα. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι η πρόκληση του εαυτού μας απαιτεί να σκεφτόμαστε έξω από τα συνηθισμένα και να σκεφτόμαστε νέους τρόπους να κάνουμε πράγματα.
Ξεπερνώντας το φόβο και το άγχος
Φυσικά, το να προκαλούμε τους εαυτούς μας μπορεί επίσης να είναι τρομακτικό. Ο φόβος και το άγχος είναι φυσικές αντιδράσεις στο άγνωστο και μπορεί να μας εμποδίσουν να αξιοποιήσουμε πλήρως τις δυνατότητές μας. Αλλά οι έρευνες δείχνουν ότι μπορούμε να μάθουμε να διαχειριζόμαστε το φόβο και το άγχος μας εκθέτοντας σταδιακά τον εαυτό μας σε νέες και προκλητικές καταστάσεις.
Αυτή η διαδικασία, γνωστή ως θεραπεία έκθεσης, περιλαμβάνει τη σταδιακή έκθεση του εαυτού μας στα πράγματα που μας φοβίζουν, σε ένα ασφαλές και ελεγχόμενο περιβάλλον. Καθώς γινόμαστε πιο άνετοι με αυτές τις καταστάσεις, τα επίπεδα φόβου και άγχους μας μειώνονται και αναπτύσσουμε μια αίσθηση κυριαρχίας και ελέγχου.
Ένας άλλος τρόπος διαχείρισης του φόβου και του άγχους είναι ο διαλογισμός της ενσυνειδητότητας. Μια μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ασκούσαν διαλογισμό ενσυνειδητότητας είχαν χαμηλότερα επίπεδα άγχους και μεγαλύτερη συναισθηματική ρύθμιση. Ο διαλογισμός της ενσυνειδητότητας περιλαμβάνει την προσοχή στην παρούσα στιγμή χωρίς κρίση και μπορεί να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε μεγαλύτερη επίγνωση των σκέψεων και των συναισθημάτων μας και να αναπτύξουμε μεγαλύτερη συναισθηματική ανθεκτικότητα.
Η επιστήμη της πρόκλησης του εαυτού μας δείχνει ότι το να βγαίνουμε από τις ζώνες άνεσής μας και να παίρνουμε ρίσκα μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από οφέλη, όπως η απελευθέρωση ντοπαμίνης, αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου, βελτίωση της ανθεκτικότητας και των δεξιοτήτων αντιμετώπισης, προσωπική ανάπτυξη και εξέλιξη, αυξημένη δημιουργικότητα και μειωμένα επίπεδα στρες και άγχους. Αν και μπορεί να είναι τρομακτικό να ξεπεράσουμε τα όριά μας, με εξάσκηση και επιμονή, μπορούμε να μάθουμε να διαχειριζόμαστε το φόβο και το άγχος μας και να πετυχαίνουμε σπουδαία πράγματα.
Όπως είπε ο David Attenborough, «όταν δεν αισθάνεσαι ότι τα πόδια σου αγγίζουν ακριβώς τον πυθμένα, βρίσκεσαι ακριβώς στο σωστό σημείο για να κάνεις κάτι συναρπαστικό». Ας βγούμε λοιπόν όλοι λίγο έξω από τα νερά μας και ας ανακαλύψουμε τι ακριβώς είμαστε ικανοί να κάνουμε.
ΠΗΓΗ:https://medium.com/Cecilio Blanco Ledesma
Απόδοση κειμένου: Γιούλη Μπούρα, HappylifeTeam
