Όρια για μικρούς και μεγάλους

Ασκώντας το επάγγελμα του παιδοψυχολόγου, καλούμαι συχνά να βοηθήσω τους γονείς να βάλουν τα γνωστά όρια στα παιδιά τους. Συνέπειες, επιβράβευση, συζήτηση και άλλες πολλές τεχνικές είναι προς συζήτηση. Τι γίνεται όμως όταν οι ίδιοι οι γονείς δυσκολεύονται να εφαρμόζουν τα όρια στην κοινωνία;

Αφορμή του προβληματισμού μου ήταν η επανάληψη της αγαπημένης μου σκηνής της καθημερινότητας. Η γνωστή σε όλους μας «Παίρνω τη σειρά του άλλου». Πρωί σε φούρνο, περιμένοντας να εξυπηρετηθώ κοιτάω τη βιτρίνα με τα κρουασάν και σκέφτομαι τι να διαλέξω. Κυρία μπαίνει στο φούρνο εκείνη τη στιγμή, με κοιτάει, θεωρεί μάλλον ότι είμαι μέρος της διακόσμησης του φούρνου και προχωράει στο ταμείο να κάνει την παραγγελία της. Η νεαρή ταμίας σαστίζει, μέχρι να πει το γνωστό «ποιος έχει σειρά παρακαλώ;» η κυρία-επιδρομέας έχει πάρει το κουλούρι της έχει αφήσει τα λεφτά στον πάγκο και περιμένει απαιτητικά την έκδοση της απόδειξης. Εξυπηρετείται, και χωρίς ένα ευχαριστώ ούτε στην ταμία, ούτε σε εμένα (έστω για την ύπαρξη μου στο χώρο ως διακοσμητικό) αναχωρεί με ύφος θριαμβευτή. Μάλλον ήταν τώρα έτοιμη να πάει σε δημόσια υπηρεσία, είχε κάνει το πρωινό ζέσταμα.
 
Το ερώτημα που προκαλείται είναι μάλλον το «εσύ γιατί δεν μίλησες;». Έλα ντε! Μάλλον γιατί θεωρώ αυτονόητο ότι ξέρουν όλοι τι σημαίνει «περιμένω τη σειρά μου» αφού όλοι έχουμε παίξει επιτραπέζια και θυμόμαστε ότι δεν ρίχνουμε το ζάρι όποτε θέλουμε αλλά «με τη σειρά μας», μάλλον γιατί περίμενα την κυρία να με ρωτήσει αν μπορεί να εξυπηρετηθεί μέχρι να δω τι θα κάνω με τα κρουασανάκια, ίσως γιατί περίμενα την ταμία να με σώσει και να αναδείξει την αδικία που γίνεται εις βάρος μου; Δεν ξέρω! Μπορεί απλά επειδή ήταν 7 το πρωί και άργησα να καταλάβω τι συμβαίνει.
 
Και το ερώτημα που με προβληματίζει είναι: τι πρέπει να μαθαίνει ο γονιός στο παιδί του; Να εφαρμόζει τα όρια, να περιμένει τη σειρά του, να είναι ευγενικό και να μην ενοχλεί τους άλλους; Ή μήπως να είναι διεκδικητικό, να παίρνει αυτό που θέλει, να ζητάει πράγματα άσχετα αν κάποιος άλλος θα επιβαρυνθεί, και να νιώθει καλά με αυτές τις πράξεις;
 
Μήπως να μαθαίνουμε τα όρια στα παιδιά, να περιμένουν τη σειρά τους και όλες αυτές τις κοινωνικές δεξιότητες που απαιτούνται για την αρμονική λειτουργία του συστήματος που λέγεται κοινωνία, ενώ παράλληλα να τα εκπαιδεύσουμε σε διεκδικητικές συμπεριφορές, όπως το να μιλάνε όταν νιώθουν ότι αδικούνται;
 
Μάλλον η αλήθεια είναι κάπου στη μέση αφού είναι αδύνατον να υπάρχει ομοιομορφία σε μία κοινωνία. Πάντα θα υπάρχουν οι άνθρωποι που παίρνουν τη σειρά είτε γιατί δεν το διδάχθηκαν ποτέ, είτε γιατί θέλησαν να το ξεχάσουν. Και πάντα θα υπάρχουν οι άνθρωποι που κοιτώντας τα κρουασανάκια κάποιος άλλος τους παίρνει τη σειρά στα φούρνο, στη δουλειά ή στη σχέση. Χρειάζεται να είμαστε ενεργοί σε όλους τους τομείς της ζωής μας είτε αυτό λέγεται εργασία, είτε αυτό λέγεται σχέση, είτε αυτό λέγεται διαπαιδαγώγηση παιδιών. Γιατί πολύ απλά αν ο γονιός χάσει τη σειρά του στο μεγάλωμα του παιδιού, κάποιος άλλος θα βρεθεί να του δώσει αξίες και ιδανικά. Και ποτέ δεν ξέρεις αν αυτά θα είναι για το καλό του.
 
Κλείνοντας, θα συμβούλευα τους γονείς που δυσκολεύονται στην οριοθέτηση των παιδιών να αναρωτηθούν αν υπάρχει οριοθέτηση στην συμπεριφορά τους απέναντι στο παιδί. Τηρούν αυτά που λένε; Υπάρχουν συγκεκριμένοι χώροι για συγκεκριμένες δραστηριότητες στο σπίτι; Υπάρχει συνέπεια ως προς τα ωράρια; Αν λείπουν αυτά τα μικρά καθημερινά όρια, πως έχουμε την απαίτηση ένα παιδί να τα γνωρίζει αφού δεν τα έχει δει ποτέ; Πόσο μάλλον να τα εφαρμόσει…
Βασιλική Τσούτσου, Ψυχολόγου, M.Sc. Παιδαγωγική Ψυχολογία
https://vasilikitsoutsou.wordpress.com/2015/09/20/%CF%8C%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%8D%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CF%85%CF%82/

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *