Χρησιμοποιούμε την έννοια «σύνδρομο άδειας φωλιάς» για να περιγράψουμε το πένθος που βιώνουν οι γονείς όταν τα παιδιά φύγουν από το σπίτι. Τα συναισθήματα της θλίψης και του πόνου πυροδοτούνται από την απουσία και εναλλάσσονται με τη χαρά και το άγχος για τα επόμενα βήματα του παιδιού.
Παράλληλα το υπαρξιακό άγχος πυροδοτείται, καθώς οι γονείς βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι ο ένας με τον άλλο και καλούνται, χωρίς τον αντιπερισπασμό που η παρουσία του παιδιού δημιουργούσε, να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους και να συσχετιστούν ξανά με καινούργια μάτια, αλλά και ως απόρροια της συνειδητοποίησης ότι ο χρόνος περνά και δεν μπορεί να περιμένει.
Από την εμπειρία μου δουλεύοντας με γονείς που τα παιδιά τους έφυγαν από το σπίτι, είδα ότι όσοι δεν ξέχασαν να είναι εραστές όσο μεγάλωναν τα παιδιά τους βιώνουν τη θλίψη της απουσίας τους, αλλά δεν καταρρέουν, ούτε νιώθουν σαν ναυαγοί μεσοπέλαγα. Συνεχίζουν να ζουν μια ζωή που είχαν φροντίσει να χτίσουν και να στηρίξουν πάνω στη βάση «είμαστε πρώτα εραστές, σύντροφοι και φίλοι».
Στον αντίποδα, οι γονείς που «θυσίασαν» τη ζωή τους για το παιδί τους ή «έμειναν μαζί για το παιδί τους» βιώνουν σε μεγάλη ένταση τα συναισθήματα της απώλειας, καθώς έρχονται αντιμέτωποι κατάματα όχι μόνο με τη φυγή του παιδιού τους, αλλά και με την αβίωτη ζωή που έζησαν.
Τίποτα δεν είναι χαμένο όμως. Ακόμη κι αν το παιδί πήρε το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής, ο καθένας μπορεί να σταθεί και να αναρωτηθεί ποια είναι η ρότα που θέλει να δώσει στη ζωή του. Να ανακαλύψει νέους ρόλους και τρόπους σύνδεσης με τον εαυτό, τους άλλους και τη ζωή.
Το σύνδρομο της άδειας φωλιάς μπορεί, αν κάποιος το επιθυμεί, να μετατραπεί σε ευκαιρία ζωής.
Δημήτρης Κουτζαμάνης
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας στην εταιρεία Menopause.gr
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας στην εταιρεία Μαθήματα Ζωής