του Τζέφρι Ευγενίδη
Το βιβλίο με τίτλο «Της αγάπης μου ο σπουργίτης πέταξε», σε μετάφραση Άννας Παπασταύρου, είναι μια ανθολογία είκοσι τεσσάρων διηγημάτων «από τον Τσέχοφ στη Μάνρο», όπως χαρακτηριστικά επιλέγει ο ίδιος ο συγγραφέας να πει, αφιερωμένη στις ερωτικές ιστορίες. «Αν ψάχνεις για έναν τρόπο να περιορίσεις τον λογοτεχνικό σου ορίζοντα, το να επιλέξεις τον “έρωτα” ως θέμα δε βοηθάει πολύ. Ιδωμένη υπό κάποιο πρίσμα, σχεδόν κάθε ιστορία φαίνεται να είναι μια ερωτική ιστορία.
Με μια ενδιαφέρουσα εισαγωγή, ένα μεστό δοκίμιο πάνω στον έρωτα, στο οποίο εξηγεί την απόφαση του, αλλά και τις επιλογές του, η ανθολογία αυτή, προϊόν σοβαρής και πολύχρονης έρευνας, θα μπορούσε κυριολεκτικά να έχει γραφτεί από τον ίδιο τον Ευγενίδη, καθώς το περιεχόμενό της τον εκφράζει απόλυτα!
Η ανθολογία χρωστάει τον τίτλο της σ’ ένα στίχο του Λατίνου ποιητή Κάτουλλου, ο οποίος, βαριά λαβωμένος από το βέλος του έρωτα, μιλάει για το σπουργίτι της αγαπημένης του και για τον άδικο χαμό του. Ο Κάτουλλος υπήρξε ο πρώτος ποιητής στον αρχαίο κόσμο που έγραψε εκτενώς για μια εντελώς προσωπική του ερωτική ιστορία.
Το πάθος του για την Κλωδία μονοπώλησε την έμπνευσή του και κυριαρχεί στο ποιητικό του έργο, εμπνέοντας μετά από είκοσι αιώνες και πλέον τον Ευγενίδη και σχηματίζοντας, μέσα από τούτο το μικρό σπουργίτι και το πλήθος των συμβολισμών του, τον συνεκτικό ιστό των διηγημάτων που επιλέγει ο συγγραφέας.
Ο ίδιος ο συγγραφέας εξηγεί
«Όταν ανακύπτει το ζήτημα του έρωτα, υπάρχουν ένα εκατομμύριο θεωρίες για να το ερμηνεύσουν. Όταν όμως έχουμε να κάνουμε με ερωτικές ιστορίες, τα πράγματα είναι πιο απλά. Μια ερωτική ιστορία δεν μπορεί ποτέ να έχει σχέση με ολοκληρωτική κυριαρχία. Οι ερωτικές ιστορίες βασίζονται στην απογοήτευση, σε λάθος γέννες και σε οικογένειες που αλληλοσπαράσσονται, στην πλήξη του γάμου και τουλάχιστον μία άπονη καρδιά. Οι ερωτικές ιστορίες, σχεδόν χωρίς εξαίρεση, δυσφημούν τον έρωτα. Η φθαρτή φύση του έρωτα είναι που δίνει στον έρωτα τη βαθιά του σημασία στη ζωή μας. Αν ήταν ατελείωτος, αν ήταν αστείρευτος, ο έρωτας δε θα μας πλήγωνε με τον τρόπο που μας πληγώνει. Και σίγουρα δε θα γράφαμε γι’ αυτόν. Οι ιστορίες σ’ αυτή τη συλλογή στηρίζουν αυτή την άποψη από την πρώτη μέχρι την τελευταία αράδα».
Και καταλήγει:
«Διαβάστε αυτές τις ιστορίες, όχι για να επιβεβαιώσετε τις απάνθρωπες αλήθειες του έρωτα, αλλά για να βιώσετε τις πολλές και ποικίλες, ανταποδοτικές χαρές του. Ίσως μόνο διαβάζοντας μια ερωτική ιστορία (ή γράφοντας μία) να μπορούμε ταυτόχρονα να συμμετέχουμε στην έκσταση και στην αγωνία που νιώθουν οι ερωτευμένοι, χωρίς να καταθέσουμε ένα πολύ βαρύ συναισθηματικό τίμημα. Προσφέρω αυτό το βιβλίο, λοιπόν, ως θεραπεία στο «ερωτοπλάνταγμα» και ως αντίδοτο στη μοιχεία. Διαβάστε αυτές τις ερωτικές ιστορίες στην ασφάλεια του μονού σας κρεβατιού. Κι αφήστε όλους τους άλλους να υποφέρουν».
Εκδόσεις Libro