Μέρος Α’
Είμαι βέβαιος ότι οι περισσότεροι από εμάς θα έχουν έναν λόγο, άλλοι περισσότερους, να θυμώσουν ή να λυπηθούν για όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας. Αυτό δεν είναι κάτι αξιοπερίεργο, ούτε συμβαίνει για πρώτη φορά, απλά η σκέψη όλων μας έχει εστιάσει, τώρα, σ’ αυτή τη πλευρά της ζωής και το φαινόμενο έχει διογκωθεί στα μάτια μας. Κάποτε ο κουρνιαχτός της χαράς δεν επέτρεπε να γίνουν ορατά κάποια λάθη. Τώρα όλα τα αρνητικά μεγεθύνονται. Αν σήμερα ζούσε ο Adler θα το συσχέτιζε εύκολα με την παράδοξη πρόθεση που χρησιμοποιούσε ως τεχνική θεραπείας, αλλά εμείς θα πάμε ένα βήμα πιο πέρα από τις θεωρίες της ψυχολογίας, θα μιλήσουμε απλά και πρακτικά.
Φανταστείτε για λίγο τη ζωή πάνω σε ένα δίπολο, στη μέση βασιλεύει η ψυχική ηρεμία, η εσωτερική γαλήνη. Στη μια άκρη η βαθιά κατάθλιψη και στην αντίπερα όχθη η ξέφρενη χαρά. Είναι γεγονός ότι στα άκρα, όποιο κι αν είναι το πρόσημο, υπάρχει η άβυσσος και παρόλο που κάποιος θα θεωρήσει ότι είναι αποδεκτό να βυθιστεί στο χάος της χαράς, τα πράγματα δεν είναι εντελώς ακίνδυνα.
Ας επιστρέψουμε πάλι στην εικόνα του δίπολου κι ας δούμε νοερά έναν άνθρωπο που για κάποιο λόγο έφυγε από το κέντρο και πέρασε στη περιοχή της λύπης, καθώς πλέει σε κείνα τα σκοτεινά νερά ολοένα και βυθίζεται ανήμπορος να επιπλεύσει, παραιτημένος αφήνεται να βουλιάξει προς το βυθό. Πολύ πριν φτάσει να γίνει τόσο θλιβερό το μονοπάτι του, κάτι στάθηκε ως αφορμή και του λύγισε τα γόνατα, κάτι στο οποίο εκείνος είχε προσδώσει μεγάλη αξία και για κάποιο λόγο χάθηκε, κι αυτό του τσάκισε τα φτερά. Τώρα το έδαφος κάτω από τα πόδια του έγινε μια κινούμενη άμμος και τον κρατάει σφιχτά μέσα της. Κάθε κίνηση τον βουλιάζει ακόμη περισσότερο, κάθε του σκέψη είναι ένα ακόμη βαρίδιο πάνω στο ασήκωτο φορτίο που του βαραίνει τους ώμους.
Στην άλλη πλευρά ο άνθρωπος πλέει σε πελάγη ευτυχίας, απογειώνεται , βιώνει το κρεσέντο των πιο όμορφων συναισθημάτων του. Η παγίδα σε τούτη τη πλευρά είναι πιο επικίνδυνη, γιατί αν στην άλλη είναι οφθαλμοφανής, σε τούτα τα μέρη φοράει τον μανδύα του χαμόγελου. Εδώ αν η ευτυχία είναι καμωμένη από μια σαπουνόφουσκα, δε θα αργήσει να σκάσει αλλά σε τούτη τη πλευρά συνήθως συμβαίνουν τα πιο τρανταχτά γεγονότα. Αρκεί μια και μόνο στιγμή για να ξαποστείλει τον άνθρωπο στην άλλη πλευρά, στην όχθη του σκότους. Αυτό βέβαια δεν είναι απαραίτητο να γίνει, κι είναι απευκταίο, πλην όμως όπου βασιλεύει η κούφια υπερβολή καραδοκεί ο νόμος της αρμονίας.
Φυσικά όλα αυτά δεν αφορούν το σύνολο και το κείμενο αυτό δεν απευθύνεται στους δυνατούς, που είναι ικανοί να σταθούν στα πόδια τους ανά πάσα στιγμή, αλλά στους άλλους, σ’ αυτούς που εργάζονται για να γίνουν οι άνθρωποι που θα αντέχουν σε όλα έχοντας διευρύνει την επίγνωση τους κι η συνειδητότητα τους πλέον θα φωτίζει τον δρόμο τους.
Οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν βαδίζουν στο μονοπάτι της χαράς δεν αρκούνται στο γλυκό πουλί που κελαηδεί αμέριμνο πάνω σε ένα κλαδί. Δεν τους φτάνει να γεύονται τον όμορφο ήχο απ το τραγούδι τους, προσπαθούν να το κάνουν δικό τους, να το φυλακίσουν σε ένα κλουβί για να μείνει για πάντα κοντά τους. Αυτή είναι μια παγίδα της χαρούμενης πλευράς. Η απληστία, η ακόρεστη δίψα για απόλαυση που επιχειρεί να μονοπωλήσει τη χαρά. Αν όμως ξαφνικά η χαρά στερέψει η γη ανοίγει κάτω από τα πόδια τους και τότε αντί να επιστρέψουν στο κέντρο του δίπολου, ρίχνονται με μιας στα μαύρα νερά της θλίψης.
Και στις δυο όμως περιπτώσεις για να συμβεί αυτό το γεγονός της πτώσης, προϋποθέτει μια άλλη απουσία, την έλλειψη της ευγνωμοσύνης, διότι αν οι άνθρωποι είχαν από κάπου να πιαστούν τότε θα παραμένανε όρθιοι σε κάθε μεγάλη ταραχή, σε κάθε απώλεια που θα τους έκλεβε τη χαρά. Αυτά τα «κλαδιά» που θα μας σώσουν από την πτώση στην άβυσσο της θλίψης είναι τα κλαδιά του δένδρου της ευγνωμοσύνης, που πρέπει να φυτέψουμε ακριβώς στο κέντρο τους δίπολου, στη γη της ευδαιμονίας και της γαλήνης. Πως όμως μπορεί να συμβεί αυτό;
Είναι απλό, και πολλές φορές επειδή κάτι είναι απλό το παραβλέπουμε, έχουμε μάθει να εντυπωσιαζόμαστε από πολύκροτα γεγονότα και να εστιάζουμε όλη τη προσοχή μας σ’ αυτά. Το μυστικό στο « πολύ» όμως είναι το «λίγο», γιατί το λίγο δεν χάνει ποτέ τη γεύση του, ενώ το πολύ κάποτε θα μας κουράσει, ίσως και να χάσει τη γεύση του, ακόμη κι αν βρίσκεται ση πλευρά της χαράς. Η ψυχή λαχανιασμένη από την διασκέδαση θα γυρέψει να ξαποστάσει και τότε το δένδρο της ευγνωμοσύνης θα φανεί ωφέλιμο γιατί αν δεν υπάρξει αυτό η μετάπτωση θα μας πάει στην «άλλη» πλευρά.
Όταν το χαρούμενο ξαφνικά τελειώσει, είναι ωφέλιμο να σκεφτούμε: Ήταν όμορφο όσο κράτησε, είμαι ευλογημένος/η, τώρα κάτι εξίσου όμορφο θα έρθει στη θέση αυτού που ο κύκλος του έκλεισε».
Υπάρχει ένα μυστικό αιωνιότητας, που μπορεί να κρατάει ένα κύκλο σε συνεχή τροχιά και ποτέ να μη χαθεί, φανταστείτε τον ζογκλέρ που ισορροπεί πιάτα πάνω σε ξύλινους ράβδους, κάθε φορά που ένα πιατάκι πάει να πέσει, του δίνει νέα ώθηση για να συνεχίσει τον κύκλο του. Κρατήστε στο νου σας τη φράση «νέα ώθηση», κρατήστε επίσης τις λέξεις «ενδιαφέρον» κι «αλλαγή»- εδώ η αλλαγή έχει την έννοια της μετουσίωσης- θα σας φανούν πολύτιμα αν στοχαστείτε στο νόημα και την χρησιμότητα τους. Αλλά επειδή η «αιωνιότητα» είναι ένα θέμα που θα μας απασχολήσει σε επόμενα κείμενα, κλείνουμε εδώ την παρένθεση κι επανερχόμαστε στο ζητούμενο.
του Κωνσταντίνου Σμιξιώτη
http://enallaktikidrasi.com/2016/06/dentro-eygnwmosynhs/
http://enallaktikidrasi.com/2016/06/dentro-eygnwmosynhs/
