Πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουν οι γονείς τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της τεχνολογίας στα παιδιά;
Μια ματιά στο περιβάλλον γύρω μας θα επιβεβαιώσει εύκολα όλες τις έρευνες που δείχνουν ότι πλέον τα παιδιά εξοικειώνονται από πολύ μικρή ηλικία με τους υπολογιστές και τη χρήση της τεχνολογίας. Πολύ συχνά εκδηλώνουμε απορίες με ανάλογο περιεχόμενο: « ο Γιώργος χειρίζεται το tablet καλύτερα από μένα» ή « μα καλά πώς το κατέβασε αυτό το παιχνίδι; Ούτε εγώ δεν ξέρω να το κάνω». Πίσω όμως από αυτή την αρχικά ενθουσιώδη αντίδραση ίσως θα έπρεπε να ακούσουμε ένα καμπανάκι ανησυχίας για την εισβολή όλων αυτών των μέσων στην καθημερινότητα ενός μικρού παιδιού και τις επιπτώσεις στην κοινωνικοποίηση, στην υγεία και στην απόδοσή του.
Το ερώτημα είναι πότε είναι πολύ νωρίς να αρχίσουν τα παιδιά να ασχολούνται με την τεχνολογία; Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι τα παιδιά που έχουν κάποιες γνώσεις από νωρίς είναι καλύτερα προετοιμασμένα για το σχολείο, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι σε μία τέτοια τρυφερή ηλικία το να ασχολούνται με την τεχνολογία θα έχει καταστροφικές συνέπειες στο μέλλον.
Αναρωτιέστε σε ποια ηλικία μπορείτε να δώσετε υπολογιστή στο παιδί σας και πόση ώρα μπορεί να τον χρησιμοποιεί; Η Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος και συγγραφέας κα Αλεξάνδρα Καππάτου αναφέρει ότι για τα μικρά παιδιά 4-6 χρόνων, η χρήση του υπολογιστή πρέπει να είναι περιορισμένη -να μην ξεπερνά τα 20-30 λεπτά τη φορά- και πάντα με την επίβλεψη του γονιού. Το παιδί δεν έχει κατακτήσει ακόμη τη γραφή και την ανάγνωση και γι αυτό δυσκολεύεται να κατανοήσει τον μηχανισμό λειτουργίας του συγκεκριμένου μηχανήματος.
Ελάτε να δούμε τα καλά και τα κακά της τεχνολογίας όταν πρόκειται για τα μικρά παιδιά και τον ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Πλεονεκτήματα
Τελειοποιούν τις λεπτές κινητικές δεξιότητες
Πιέζοντας τα πλήκτρα και μαθαίνοντας να χειρίζονται το ποντίκι, τα “μικρά παχουλά δακτυλάκια” λαμβάνουν την ίδια πολύτιμη προπόνηση όπως με τη ζωγραφική ή το μουτζούρωμα. Αυτές οι λεπτές κινήσεις ακονίζουν τον συντονισμό ματιού – χεριού, και αυτό θα βοηθήσει τα επόμενα χρόνια το μικρό σας να μάθει να χρησιμοποιεί το ψαλίδι ή να φτιάχνει ένα παζλ.
Διδάσκει αιτία και αποτέλεσμα
Δεν είναι μυστικό ότι τα νήπια και τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας αγαπούν τα παιχνίδια που μπορούν να χειριστούν. Αυτή η αίσθηση του ελέγχου είναι εξαιρετική, όπως τα βιβλία με εικόνες που εμφανίζονται και χάνονται, και οτιδήποτε με μοχλούς, διακόπτες ή κουμπιά. Γι’ αυτό ακριβώς τα μικρά παιδιά και οι υπολογιστές λειτουργούν καλά μαζί. Κάνουν κλικ σε ένα χαρακτήρα ή εικονίδιο και κάτι συμβαίνει! Ίσως έχουν επιλέξει το σωστό γράμμα ή χρώμα.
Μειονεκτήματα
Δεν αφήνει αρκετό «κοινωνικό» χρόνο στο παιδί
Τα παιχνίδια στον υπολογιστή μπορεί να είναι διαδραστικά, αλλά συνήθως μόνο μεταξύ του χρήστη και της οθόνης. Τα μικρά παιδιά έχουν ανάγκη να συναναστρέφονται με άλλους ανθρώπους για να αναπτύξουν την ενσυναίσθηση, την οικοδόμηση κοινωνικών δεξιοτήτων και να διασκεδάζουν πρόσωπο με πρόσωπο! Επιπλέον, δεν υπάρχει εκπαιδευτικό λογισμικό που μπορεί να ανταγωνιστεί μαζί σας στον τομέα της διδασκαλίας.
Δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για τα χέρια
Υπάρχει ένας λόγος που τα νήπια αγγίζουν τα πάντα. Αυτός είναι ο τρόπος τους να μαθαίνουν τον κόσμο γύρω τους. Είτε πρόκειται να φτυαρίζουν άμμο στο κουβαδάκι τους και μετά να το αδειάζουν πάλι, είτε προσπαθούν να τοποθετήσουν τους κύβους τον ένα επάνω στον άλλο χωρίς να πέσουν, είτε ανακατεύοντας χώμα και νερό για να κάνουν λάσπη, δημιουργούν όλα αυτά τα μαγικά πράγματα με τα χέρια τους. Είναι δυνατόν να τα αντικαταστήσει όλα αυτά μια οθόνη;
Πολύ μεγάλη διέγερση
Είναι εύκολο για ένα νήπιο ή παιδί προσχολικής ηλικίας να συγκλονιστεί από τους δυνατούς ήχους, τα έντονα χρώματα, τα φώτα που αναβοσβήνουν και την ατέλειωτη δράση. Αν παρατηρήσετε ότι το μικρό σας εκνευρίζεται μετά από κάποια ώρα στον υπολογιστή, προσπαθήστε να μειώσετε τον χρόνο του στην οθόνη. Αντίθετα, προσπαθήστε να αφιερώνει περισσότερη ώρα σε πιο παραδοσιακά παιχνίδια. Επίσης, άλλο ένα πρόβλημα που μπορεί να παρουσιαστεί στα παιδιά που ασχολούνται πολύ με τον υπολογιστή είναι, ότι ίσως αργότερα δεν θέλουν να συγκεντρώνονται σε κάτι πιο ήσυχο όπως να διαβάσουν ή να ζωγραφίσουν, όπως επίσης δεν δίνουν προσοχή στα εκπαιδευτικά μέσα με λιγότερη υψηλή τεχνολογία, όπως για παράδειγμα ο δάσκαλος και ο πίνακας.
Περνούν πολύ χρόνο καθισμένα
Σίγουρα οι υπολογιστές είναι πνευματικά ερεθίσματα αλλά τα νήπια, όπως και όλοι οι άνθρωποι, πρέπει να κινούνται. Το φυσικό σωματικό παιχνίδι είναι κλειδί για την ανάπτυξη του παιδιού, βοηθά στην οικοδόμηση ισχυρών μυών και είναι ένας βασικός τρόπος για να ανακαλύψουν τα παιδιά τι μπορεί να κάνει το σώμα τους. Επιπλέον, οι συνήθειες που αποκτά από νωρίς έχουν την τάση να «κολλήσουν» για το καλύτερο ή χειρότερο, έτσι κάντε το καλύτερο για το παιδί σας, μειώστε τον χρόνο του μπροστά στην οθόνη, μην ξεχνάτε και την τηλεόραση, και ενσωματώστε άφθονες σωματικές δραστηριότητες κάθε ημέρα.
Οφθαλμολογικά προβλήματα
Παιδοφθαλμίατροι επισημαίνουν ότι η υπερβολική χρήση του υπολογιστή μπορεί να επιδεινώσει την προδιάθεση για μυωπία με τα ποσοστά των παιδιών που χρειάζονται διορθωτικά γυαλιά να έχουν αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Επιπλέον, οι υπολογιστές προκαλούν οφθαλμική κόπωση τόσο σε ενήλικες όσο φυσικά και σε παιδιά με συμπτώματα όπως θολή όραση, ξηροφθαλμία, ερεθισμό και πονοκεφάλους. Συμπτώματα τα οποία φυσικά πρέπει να μας οδηγήσουν σε οφθαλμίατρο για ορθή αξιολόγησή τους.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δαιμονοποιήσουμε τον υπολογιστή και τα ηλεκτρονικά μέσα. Είναι ένα παράθυρο στον κόσμο, μια μόνιμη πηγή πληροφοριών και ένα πολύτιμο εργαλείο στην υπηρεσία μας. Με τη σωστή χρήση και αποφεύγοντας τους κινδύνους η τεχνολογία μπορεί να γίνει ένας σύμμαχος στην εκπαίδευση και στην ανάπτυξη του παιδιού.
Θα πρέπει να συνεργαστούμε με τα παιδιά μας και να προσπαθήσουμε να πάρουμε μέρος στην ενασχόλησή τους με τα μέσα της τεχνολογίας. Να εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία για ψυχαγωγία για όλη την οικογένεια που προσφέρει ο υπολογιστής και γενικότερα η τεχνολογία και να τους δείξουμε τον σωστό τρόπο χρήσης τους μέσα από κανόνες που θα τα προφυλάξουν από τους παραπάνω κινδύνους που εγκυμονούν.
