Ίσως το κάνετε εσείς ή ίσως το ζείτε με κάποια άτομα κοντά σας. Οι επαναλαμβανόμενες σχεδόν καταναγκαστικές «συγγνώμες» καταλαμβάνουν το χώρο σε μια αλληλεπίδραση, κάνοντας τους ανθρώπους γύρω μας να αναρωτηθούν «Τι συμβαίνει; Δεν χρειάζεται να απολογείσαι διαρκώς».
Ζητάμε συγγνώμη «προληπτικά» για να αποφύγουμε την κριτική, ζητάμε συγγνώμη γιατί δεν είμαστε «τέλειοι», ζητάμε συγγνώμη γιατί είμαστε (ή νομίζουμε ότι είμαστε) κατώτεροι των προσδοκιών. Ζητάμε συγγνώμη γιατί βιώνουμε μια βαθιά εσωτερική ντροπή για αυτό που είμαστε ή γιατί μας έχουν διδάξει ότι μια τέτοια συμπεριφορά είναι «ευγενική». Ζητάμε συγγνώμη γιατί φοβόμαστε μια πιθανή σύγκρουση που θέλουμε πάση θυσία να αποφύγουμε ή γιατί φανταζόμαστε ότι κάποιος μας «επιτίθεται».
Ταυτόχρονα παίρνουμε την επιβεβαίωση ότι είμαστε αρκετοί ή καλοί σε κάτι. Όταν για παράδειγμα λέμε: «Αχ! Δεν μου πέτυχε αυτό που μαγείρεψα» δεν σπεύδουν οι γύρω μας να μας πουν «Μα τι λες; Είναι καταπληκτικό; Είσαι άπαιχτη!».
Ας κοιτάξουμε λίγο την παιδική μας ηλικία. Μήπως μάθαμε ότι με το να είμαστε απολογητικοί έχει κάποιο κέρδος; Μήπως παίρναμε αποδοχή, αγάπη ή ησυχία; Κερδίζαμε μουρμουρίζοντας μια «συγγνώμη» ή «λυπάμαι» καθιστώντας τους εαυτούς μας «ακίνδυνους» και άρα (όπως διδαχθήκαμε) αγαπητούς.
Δυστυχώς, μια τέτοια συμπεριφορά στην ενήλικη ζωή δεν θα μας δώσει τα ίδια δώρα, πολύ απλά γιατί οι άνθρωποι γύρω μας (αν έχουν ωριμάσει και οι ίδιοι) δεν χρειάζονται την απολογία μας, αλλά την αυθεντικότητά μας. Και αυτό περιλαμβάνει το δικαίωμά μας να κάνουμε λάθη, να μην είμαστε τέλειοι, να μπορούμε να αντέξουμε τις υγιείς συγκρούσεις, να βελτιωνόμαστε, να αλλάζουμε… χωρίς να απολογούμαστε για αυτό!
Νάνσυ Ψημενάτου
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας-Συγγραφέας
www.mathimatazois.com
