Φαίνεται πως υπάρχουν λόγοι που έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη ψυχολογία
και οι οποίοι μάς επιτρέπουν να πούμε ότι τη δυστυχία μας την προκαλούμε μόνοι μας. Πώς γίνεται αυτό; Πολλά είδη συναισθηματικών τραυμάτων, στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της προσωπικότητας. Ένα παιδί που κακοποιήθηκε ή δεν αγαπήθηκε αρκετά μαθαίνει από νωρίς να μην αγαπά τον εαυτό του, ακόμα και να αισθάνεται ενοχή που βρίσκεται στη ζωή. Αυτές οι οδυνηρές πρώιμες εμπειρίες είναι πολύ πιο έντονες όταν βιώνονται σε μια ηλικία που το παιδί δεν μπορεί να κρίνει τη συμπεριφορά των γονιών του, τους οποίους εμπιστεύεται απόλυτα.
Τα παιδιά αυτά αποκτούν ένα προσωπικό κλισέ «οι γονείς μου δε με αγαπούν, επειδή δεν είμαι καλός, δεν αξίζω και γι’αυτό δεν υπάρχει λόγος να αγαπώ και εγώ τον εαυτό μου». Αυτό το εσωτερικό μήνυμα μένει χαραγμένο στη μνήμη και στο ασυνείδητο του παιδιού, κυρίως αν στη διάρκεια της ανάπτυξής του δεν έχει μια επανορθωτική σχέση αγάπης, ζεστασιάς και σεβασμού προς το άτομό του. Ειδικά αν στην πρώτη έλλειψη αγάπης ακολουθήσουν επανειλημμένες απογοητεύσεις, τότε αυτό το σύνθημα θα γίνει η πραγματικότητα της ζωής του. Όλα αποδεικνύουν ότι ένα άτομο που έχει συναισθηματικές ελλείψεις σαν παιδί, έχει την τάση να επαναλαμβάνει επίμονα και ψυχαναγκαστικά το πρώτο σενάριο της παιδικής του ηλικίας. Στις αρχικές παιδικές ελλείψεις προστίθενται και άλλοι καταναγκασμοί που τροφοδοτούνται από μια διαφορετική λογική. Αυτή η λογική συνδέεται με το κλίμα που υπάρχει στην οικογένεια, τον τρόπο απονομής δικαιοσύνης και τον τρόπο επικοινωνίας. Όλα αυτά επηρεάζουν έντονα τις ψυχικές λειτουργίες όλων των μελών της και αποτελούν ένα «ιδιαίτερο μάθημα», που καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και επικοινωνούμε με τουςάλλους. Αυτή η επιβολή ρόλων μέσα στην οικογένεια, που υπαγορεύεται από τις φανερές ή κρυφές προσδοκίες των γονέων, έχει καταστροφικό χαρακτήρα και ευθύνεται για το ότι κάποια άτομα έχουν αυτοκαταστροφική συμπεριφορά και νοοτροπία θύματος. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές, οι οποίες μπορεί να μας βοηθήσουν να σταματήσουμε να προκαλούμε οι ίδιοι τη δυστυχία μας. Όπως λέει και ένα κινέζικο γνωμικό «δεν μπορούμε να σταματήσουμε τα πουλιά της δυστυχίας να πετούν, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να εμποδίσουμε να φτιάξουνε τη φωλιά τους στα μαλλιά μας».
