Μαριάνα Καβρουλάκη

Με σπουδές στην κοινωνιολογία και την αρχαιολογία ειδικεύεται στην πειραματική, αισθητηριακή και δημόσια αρχαιολογία του φαγητού. Είναι ιδρύτρια του Greek Culinary History & Cooking Adventures, το οποίο ερευνά την εξέλιξη της διατροφής και των κουζινών της Ελλάδας και των Συμποσίων της Ελληνικής Γαστρονομίας, διήμερων συναντήσεων κατά τη διάρκεια των οποίων ακαδημαϊκοί, ερευνητές, καλλιτέχνες, συγγραφείς και εραστές της κουζίνας συζητούν θέματα που αφορούν το φαγητό. Δουλειά της έχει δημοσιευθεί σε βιβλία, άρθρα και στο blog της  History of Greek Food (www.historyofgreekfood.eu)

Τι σας οδήγησε ν’ ασχοληθείτε με διαφορετικές γαστριμαργικές κουλτούρες ανά τον κόσμο, καθώς και με την ελληνική διατροφική παράδοση μέσα από συνταγές που τείνουν να εξαφανιστούν;

H περιέργεια  και το ενδιαφέρον για τις μικρές και μεγάλες ιστορίες που κρύβονται πίσω από το φαγητό έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Εξάλλου, η εύρεση της τροφής υπήρξε ένας σημαντικός καταλύτης στην ιστορία της ανθρωπότητας και κατανοώντας την ιστορία του φαγητού κατανοούμε την ιστορία του εγωιστικού, αλαζονικού, τολμηρού, υπέροχου ανθρώπινου είδους. Φυσικά, οι σπουδές μου στην κοινωνιολογία και την αρχαιολογία υπήρξαν πολύτιμοι αρωγοί, καθώς μου πρόσφεραν τα μεθοδολογικά εργαλεία και τη συνδυαστική γνώση.

Πώς ξεκινήσατε την πειραματική αναπαραγωγή συνταγών και μεθόδων της Αρχαιότητας και του Βυζαντίου;

Από τύχη, θα έλεγα. Κατά τη διάρκεια έρευνας που αφορούσε την τέχνη ως μέσο προπαγάνδας στα ελληνιστικά χρόνια μου τράβηξαν την προσοχή απεικονίσεις τροφών σε νομίσματα. Αυτό ήταν το πρώτο βήμα για την ενασχόλησή μου με το φαγητό. Το ενδιαφέρον μου για τους παράγοντες που διαμόρφωναν τις γευστικές προτιμήσεις των αρχαίων ανθρώπων και για τους τρόπους που μπορούμε να τις κατανοήσουμε με οδήγησαν και στην πειραματική αναπαραγωγή μαγειρικών μεθόδων.

Ποια είναι η σχέση μεταξύ τέχνης και φαγητού; 

Η τροφή σε όλες τις εκφάνσεις της, από την καλλιέργεια έως τη συγκομιδή ή την προετοιμασία και την κατανάλωση είναι ένας κυρίαρχος παράγοντας στη ζωή μας. Ως εκ τούτου, το φαγητό δεν καλύπτει μόνο βιολογικούς παράγοντες αλλά περιβάλλεται με ποικίλα νοήματα. Στην ιστορία της τέχνης το φαγητό μπορεί να απεικονίζεται ως μια γιορτή, να γίνει εκφραστικό μέσο, να χρησιμεύσει σαν σύμβολο για ευρύτερα θέματα όπως η πολιτική, το φύλο, η θρησκεία και η κοινωνική τάξη ή να αποτελέσει αλληγορία για αρετές και αξίες. Το φαγητό είναι ένα πανίσχυρο εργαλείο με αμέτρητες ερμηνείες και κυρίαρχο ρόλο τόσο στην αρχαία όσο και στη σύγχρονη τέχνη. Η σχέση του λοιπόν με την τέχνη είναι διαχρονική και πολύ δυναμική.

Ποιες είναι οι δραστηριότητες του Greek Culinary History & Cooking Adventures;

Μαθήματα γαστρονομίας και πειραματικών μαγειρικών μεθόδων ιστορικών χρόνων, πολυαισθητηριακές ξεναγήσεις που αφηγούνται την ιστορία μιας πόλης μέσα από την ιστορία του φαγητού τους και την πολιτική, πολυαισθητηριακά εργαστήρια, δείπνα για μουσεία και performances αποτελούν τον κύκλο των δραστηριοτήτων του Greek Culinary History and Cooking Adventures.

Οργανώνετε μικρούς περιπάτους στα Χανιά που συνδυάζονται με γαστρονομικές εμπειρίες. Μιλήστε μας γι΄αυτά τα προγράμματα.

Πρόκειται για μια 4ωρη γνωριμία με την πόλη των Χανίων μέσα από την ιστορία του φαγητού της. Η αφήγηση της γαστρονομικής ιστορίας της πόλης συντροφεύεται από ιστορικές γεύσεις και οικογενειακές ιστορίες, ενώ ταυτόχρονα εξετάζεται ο διάλογος που έχουν αναπτύξει οι σύγχρονες κουζίνες με το παρελθόν της Κρήτης. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στη σχέση αρχαιότητας-παρόντος και στην  αποσιώπηση δύσκολων πραγματικοτήτων της κρητικής κουζίνας όπως είναι οι Οθωμανικές επιρροές. Στην ουσία πρόκειται για μια γνωριμία με το γαστρονομικό παλίμψηστο των Χανίων και τις ιδεολογίες που το χαρακτηρίζουν.

Στα σεμινάρια ιστορικών κουζινών τι θα ανακαλύψουν οι συμμετέχοντες;

Θα ανακαλύψουν την ιστορία του φαγητού, το κοινωνικο-οικονομικό και πολιτισμικό πλαίσιο της κοινωνίας της υπό εξέταση περιόδου, την επιρροή της μόδας και της πολιτικής στη διαμόρφωση των προτιμήσεων και των γεύσεων. 

Διοργανώνετε ενδιαφέροντα βιωματικά εργαστήρια με πειράματα και απολαυστικές συνταγές. Θα μας πείτε περισσότερα γι’ αυτά;

Τα εργαστήρια, όπως και τα σεμινάρια, είναι βιωματικές εμπειρίες με έντονα στοιχεία πειραματισμού, τα οποία απευθύνονται τόσο σε ειδικό όσο και σε μη ειδικό κοινό. Καθώς στόχος τους είναι η κατανόηση του παρελθόντος μέσω μιας πιο άμεσης ματιάς στην ανθρώπινη εμπειρία, και στη συγκεκριμένη περίπτωση στη μαγειρική εμπειρία, χρησιμοποιούμε αντίγραφα αρχαίων σκευών,  ανοιχτή φωτιά, πρώτες ύλες όσο πιο κοντά γίνεται σε αυτές που χρησιμοποιήθηκαν στην υπό εξέταση περίοδο. Όσον αφορά το καθαρά ερευνητικό κομμάτι, τα ερωτήματα που αναδεικνύονται αφορούν την τεχνική, τη μεθοδολογία, τον βαθμό που οι βιωμένες εμπειρίες και η ταυτότητα των συμμετεχόντων αποτελούν παράγοντες ελέγχου της αισθητηριακής αποδοχής και της ερμηνείας της εικόνας του παρελθόντος που εμφανίζεται ενώπιόν τους, αλλά και το πως η ίδια η εμπειρία θα ξεπεράσει τον σκόπελο της σωματοποιημένης φαντασίωσης του παρελθόντος.

Έχετε γράψει ένα γαστρονομικό λεξικό και βιβλία για τη διατροφή και τη γαστρονομία. Ετοιμάζετε κάτι άλλο αυτή την περίοδο;   

Ναι ετοιμάζω κάτι, αλλά θα μου επιτρέψετε να μην το κοινοποιήσω ακόμα.

Σας επηρεάζει η δουλειά σας στην καθημερινή σας ζωή; 

Με επηρεάζει στον βαθμό που επηρεάζει όλους τους ερευνητές και κυρίως τις γυναίκες ερευνήτριες. Ποτέ δεν είναι ο χρόνος αρκετός, καθώς η έρευνα απαιτεί αφοσίωση και εμείς  πρέπει να συνδυάζουμε πολλούς ρόλους. Αποτέλεσμα, να αντιμετωπίζουμε δύσκολες ισορροπίες που έχουν αντίκτυπο και στην καθημερινότητά μας.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;

Α, και αυτά θα μου επιτρέψετε να τα κρατήσω μυστικά για λίγο καιρό. 

Ποιο είναι το motto σας;

Είναι τρία στην πραγματικότητα. “Η ζωή χρειάζεται λογική και φαντασία”, “Πίσω από το φαίνεσθαι υπάρχει το είναι” και “Ποτέ δεν είναι αργά για μια καινούρια αρχή”.

Τι είναι χαρούμενη ζωή για εσάς; 

Να ξυπνώ με τον ήχο της θάλασσας γνωρίζοντας ότι οι αγαπημένοι μου είναι υγιείς και ευτυχείς και να έχω γύρω μου ανθρώπους που  με κάνουν καλύτερη. 

Τι θαυμάζετε περισσότερο στους ανθρώπους;

Την ειλικρίνεια,  την πίστη, την αγωνιστικότητα, τη φαντασία και το χιούμορ.

Τι φοβάστε περισσότερο;

Την απώλεια των αγαπημένων μου.

Έχεις μια γεμάτη ζωή όταν… 

έχεις καλούς φίλους, δεν αντιμετωπίζεις τη ζωή με απόλυτη σοβαρότητα, εντοπίζεις δυνατότητες στο τυχαίο και κάποιες φορές και στο ασήμαντο και κυρίως όταν αντιλαμβάνεσαι ότι η ζωή είναι πολύ μικρή για να την σπαταλάς.

Καλοσύνη για εσάς είναι…

η κατανόηση ότι δεν είμαστε οι πλέον σημαντικοί στον κόσμο αυτό και ότι στην αντιδικία με την πραγματικότητα μόνη σημασία έχει ο άνθρωπος.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *