Οι σχέσεις, παλαιότερα, άρχιζαν με ένα βλέμμα, ένα κρυφό ραβασάκι ή ένα τριαντάφυλλο. Πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα στις μέρες μας;
Η πρόοδος της τεχνολογίας έχει αλλάξει ακόμα και τον τρόπο που προσεγγίζουμε ο ένας τον άλλον;
Εκτός από τα δημοφιλή sites κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Twitter, υπάρχουν ιστοσελίδες αποκλειστικά για «singles», οι οποίοι ψάχνουν για σύντροφο. Μερικές από αυτές είναι οι: match.com, mysinglefriend.com, καθώς και η ελληνική agapameonline.com, στις οποίες οι ενδιαφερόμενοι δημοσιεύουν τα στοιχεία τους, τις φωτογραφίες τους, καθώς και τα χαρακτηριστικά του συντρόφου που αναζητούν.
Όμως, η τεχνολογία δεν έχει σταματήσει εδώ, καθώς έχουν δημιουργηθεί και applications τα οποία μπορεί κανείς να κατεβάσει στο κινητό του. Ένα παράδειγμα είναι το γνωστό Tinder, στο οποίο επιλέγεις ερωτικό σύντροφο με μοναδικό κριτήριο μια φωτογραφία. Όμως, γιατί να αποφεύγουμε την προσωπική επαφή; Τι υποδηλώνει το γεγονός ότι έχουμε την ανάγκη να κρυφτούμε πίσω από μια οθόνη;
Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της μοναξιάς που υπάρχει στις μέρες μας. Οι άνθρωποι νιώθουν τόσο μόνοι που αρχίζουν συζητήσεις με ανθρώπους που δεν έχουν δει ποτέ στη ζωή τους. Επιπλέον, είναι σύνηθες τέτοιες ιστοσελίδες να έχουν απήχηση σε άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση, που ψάχνουν την αποδοχή έστω και σε κάποιον άγνωστο.
Οι περισσότεροι από αυτούς δημιουργούν προφίλ με κίνητρο να δείξουν στους διαδικτυακούς τους φίλους πόσο όμορφοι, επιτυχημένοι και δραστήριοι είναι, καθώς και τον τρόπο διασκέδασής τους, με σκοπό να γίνουν αρεστοί. Mια τέτοιου είδους προσέγγιση είναι ιδανική για άτομα τα οποία είναι δειλά και δεν έχουν το θάρρος να κάνουν το πρώτο βήμα. Έτσι, είναι πολύ πιο εύκολο να «κρυφτούν» πίσω από την οθόνη ενός υπολογιστή αντί να βιώσουν το άγχος το οποίο τους προκαλούν οι κοινωνικές επαφές. Έχει παρατηρηθεί μάλιστα το φαινόμενο, κυρίως στο ανδρικό φύλο, να στέλνουν τα ίδια μηνύματα σε διαφορετικές γυναίκες με την ελπίδα ότι κάποια θα απαντήσει θετικά.
Οι συνέπειες αυτού του νέου τρόπου προσέγγισης είναι ποικίλες. Είναι αλήθεια ότι για πολλούς ανθρώπους είναι λυτρωτικό, καθώς νιώθουν ελεύθεροι να εκφράσουν τα πραγματικά τους συναισθήματα και να είναι ο εαυτός τους μέσα από την ανωνυμία που τους εξασφαλίζουν τα «chat rooms».
Στις ιστοσελίδες αυτές οι χρήστες μπορούν να χρησιμοποιούν ψευδώνυμα και δεν είναι υποχρεωμένοι να αναρτούν φωτογραφίες. Από την άλλη πλευρά όμως, έρευνες έχουν αποδείξει ότι η χρήση των συγκεκριμένων sites προκαλεί αίσθημα μεγαλύτερης μοναξιάς στους χρήστες. Με την πολύωρη ενασχόληση μειώνεται ο χρόνος που αφιερώνουν στους πραγματικούς τους φίλους.
Έχει παρατηρηθεί αύξηση του επιπέδου της κατάθλιψης σε άτομα των οποίων το μεγαλύτερο μέρος της επικοινωνίας τους είναι μέσω site κοινωνικής δικτύωσης. Επιπλέον, η προσπάθεια να δημιουργήσει κάποιος μια πλασματική εικόνα στην οποία δεν ανταποκρίνεται, μειώνει το επίπεδο της αυτοεκτίμησης και του αυτοσεβασμού, καθώς το άτομο παύει πια να είναι ο εαυτός του και καταλήγει να υποδύεται κάποιον άλλον με μοναδικό κίνητρο την αποδοχή.
Παρόλα αυτά, η τεχνολογία είναι ένα πολύτιμο «εργαλείο», το οποίο έχει τη δύναμη να φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά αν χρησιμοποιείται σωστά. Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνάμε τους κινδύνους που κρύβει, καθώς το 50% των ανθρώπων που χρησιμοποιούν site κοινωνικής δικτύωσης, λένε ψέματα για την ηλικία, το φύλο, το βάρος, την επαγγελματική και οικογενειακή τους κατάσταση.
Πηγές:
Whitty, M.T. (2008). Liberating or debilitating? An examination of romantic relationships, sexual relationships and friendships on the Net. Computers in Human Behavior, 24, 1837–1850.
Rosen, L.D., Cheever, N.A., Cummings, C. & Felt, J. (2008). The impact of emotionality and self-disclosure on online dating versus traditional dating. Computers in Human Behavior, 24, 2124–2157.
Τιμόκλεια Παναγοπούλου
Ψυχολόγος/Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια MSC Addiction Studies
Kings College London
