Μέρος Α’
Η στιγμή της γέννησής μας είναι η πρώτη και η μεγαλύτερη αλλαγή στη ζωή μας, καθώς φεύγουμε από το προστατευμένο περιβάλλον, που είναι η κοιλιά της μητέρας μας, και ερχόμαστε στον έξω κόσμο. Πολύ συχνά, μέσα στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, θα υπάρξουν μικρές, μεγάλες, συνειδητές και ασυνείδητες αλλαγές στη ζωή μας. Γιατί όμως, παρ’ όλα αυτά, είθισται να αντιστεκόμαστε στην αλλαγή;
Το πρώτο πράγμα που αντιστέκεται στην αλλαγή είναι η συνήθεια
Πολλές φορές, αν και θέλουμε να αλλάξουμε κάτι, η συνήθεια στέκεται εμπόδιο στα σχέδιά μας. Η επανάληψη του ίδιου πράγματος, για ένα χρονικό διάστημα και με έναν συγκεκριμένο τρόπο, γίνεται συνήθεια και μάλιστα μας δίνει την επίπλαστη αίσθηση της άνεσης και της ασφάλειας. Ακόμη κι αν δεν ικανοποιούμαστε από αυτή μας τη συμπεριφορά, είμαστε προγραμματισμένοι μέσω της συνήθειας να γυρίζουμε στο γνώριμο και να αντιστεκόμαστε στην αλλαγή.
Προκειμένου να απαλλαγούμε από μια βλαβερή συνήθεια χρειάζεται πρώτα να την αναγνωρίσουμε. Να ανακαλύψουμε για ποιον λόγο την υιοθετήσαμε και τι είναι αυτό που μας προσφέρει. Στη συνέχεια, χρειάζεται να την ανταλλάξουμε με μια υγιή συνήθεια που μας καλύπτει την ίδια ανάγκη, αλλά με τον σωστό τρόπο.
Οι επιστήμονες στο University College του Λονδίνου, ύστερα από μελέτες, διαπίστωσαν ότι προκειμένου να παγιωθεί μια νέα συνήθεια χρειάζεται ένα διάστημα από δύο ώς και οκτώ μήνες. Το χρονικό αυτό περιθώριο μας δείχνει ότι η συνήθεια είναι μια διαδικασία που δεν εδραιώνεται από τη μια στιγμή στην άλλη. Προκειμένου να γίνει η αλλαγή που επιθυμούμε χρειάζεται να δεσμευτούμε απέναντι στην απόφασή μας και να προχωρήσουμε με στρατηγική, με μικρά προοδευτικά βήματα και χωρίς να φοβόμαστε τα τυχόν πισωγυρίσματα που μπορεί να κάνουμε.
Ας δραπετεύσουμε από τη «ζώνη άνεσης» ή αλλιώς “comfort zone”
Η ζώνη άνεσης, ως μια «Καλυψώ», μας κρατά στη φυλακή της δελεάζοντάς μας με λόγια εφησυχασμού, εμποδίζοντάς μας να εξελιχθούμε. Είναι εκείνη η κατάσταση που μας κάνει να αισθανόμαστε άνετα και που δεν μας βάζει ποτέ στη διαδικασία να δοκιμάσουμε τις δυνατότητές μας ή την αποφασιστικότητά μας. Μένουμε εκεί εγκλωβισμένοι, άτολμοι και φοβισμένοι, με την πεποίθηση ότι δεν μπορούμε να δραπετεύσουμε. Κάποιες φορές, στη σκέψη και μόνο ότι αυτή η κατάσταση θα αλλάξει, αισθανόμαστε την καρδιά μας να χτυπάει δυνατά, καθώς φοβόμαστε ότι θα χαλάσει η ρουτίνα μας και η ουδετερότητα με την οποία λειτουργούμε. Μια ουδετερότητα που μέσω της απραγίας μας μας επιτρέπει να μην έχουμε άγχος ή να κινδυνεύουμε, πέφτοντας με αυτόν τον τρόπο στην παγίδα που στήσαμε εμείς οι ίδιοι.
Χρειάζεται με ειλικρίνεια να αναγνωρίσουμε τους τομείς της ζωής μας όπου η ζώνη άνεσης μας κρατάει πίσω και να ενθαρρύνουμε τον εαυτό μας να βάλει καινούργιους στόχους. Να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθησή μας, ανανεώνοντας τις ικανότητες και τη δημιουργικότητά μας. Να κάνουμε μικρά αλλά σταθερά βήματα κρατώντας ημερολόγιο προόδου. Επιπλέον, να κλονίσουμε την καθημερινή μας ρουτίνα, κάνοντας μικρές αλλαγές, δίνοντας με αυτόν τον τρόπο μια διαφορετική πινελιά στην καθημερινότητά μας, προκειμένου να τονωθούμε για να προχωρήσουμε σε κάτι πιο σημαντικό.
Ας τολμήσουμε να αντιμετωπίσουμε τις φοβίες μας, σπάζοντας αυτή τη «φούσκα» που λέγεται «ζώνη άνεσης», αναλογιζόμενοι το κόστος της παραμονής μας μέσα σε αυτή.
Τα «δίδυμα», ο φόβος της αποτυχίας και ο φόβος του άγνωστου, «ροκανίζουν» την προσπάθειά μας για αλλαγή
Χρειάζεται να αναρωτηθούμε, αν αποφεύγουμε να αλλάξουμε κάτι, γιατί θεωρούμε την επιλογή μας λάθος ή γιατί φοβόμαστε να το τολμήσουμε.
Πολλές φορές, ο παράλογος αλλά και επίμονος φόβος ότι θα αποτύχουμε μας κυριεύει και μας εμποδίζει να προβούμε στην αλλαγή που επιθυμούμε. Πιστεύουμε ότι οι γνώσεις και οι ικανότητές μας είναι ανεπαρκείς και δεν θα πετύχουμε τον στόχο μας. Θεωρούμε ότι θα απογοητευτούμε ή ότι θα απογοητεύσουμε τους ανθρώπους γύρω μας και αποφεύγουμε την προσπάθεια να δράσουμε ή αυτοπεριορίζουμε τις ικανότητές μας. Αναβάλλουμε πράγματα, με κόστος στην ποιότητα της απόδοσής μας, στην αυτοπεποίθηση και στην αυτοεκτίμησή μας.
Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον φόβο της αποτυχίας αναγνωρίζοντας το συναίσθημά μας και ερευνώντας τις πεποιθήσεις μας για την αποτυχία, καθώς και ακολουθώντας στρατηγικές αντιμετώπισης, όπως ο εστιασμός σε πράγματα που μπορούμε να ελέγξουμε, ο ρεαλιστικός έλεγχος του αποτελέσματος ή των προσδοκιών μας και η δημιουργία εκ των προτέρων εναλλακτικών λύσεων για την περίπτωση λάθους.
Ο φόβος του άγνωστου, επίσης, δημιουργεί προσκόμματα στην ανάγκη μας για αλλαγή. Η αβεβαιότητα για αυτό που πάμε να κάνουμε και το ότι δεν μπορούμε να έχουμε τον πλήρη έλεγχο, ή όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε, μας αγχώνει και μας αποτρέπει από το να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε μια κατάσταση.
Χρειάζεται ο επανέλεγχος των πεποιθήσεών μας που αφορούν το άγνωστο, η καταπολέμηση του άγχους μας μέσω της επικεντρωμένης προσήλωσής μας στο παρόν και η δημιουργία στρατηγικής, ώστε να έχουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πρόβλεψη και έλεγχο για τα μελλοντικά μας αποτελέσματα.
Στο δεύτερο μέρος του άρθρου θα δούμε κι άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την απόφασή μας για αλλαγή, καθώς και τρόπους που θα μας βοηθήσουν να αναγνωρίσουμε τι μας συμβαίνει και πώς να το αντιμετωπίσουμε. Μέχρι τότε, καλό θα ήταν να προπονηθούμε μέσω της άσκησης που ακολουθεί.
Άσκηση
Παρατήρησε για μία εβδομάδα τον εαυτό σου και κράτα σημειώσεις (κατά προτίμηση σε χαρτί) κάθε φορά που θέλεις να κάνεις μια αλλαγή (είτε αυτή είναι απλή, π.χ. να αλλάξεις διαδρομή, είτε είναι σημαντική) και στη συνέχεια απάντησε στις ερωτήσεις με ειλικρίνεια:
- Τι αισθάνεσαι, τι σκέφτεσαι και τι λες στον εαυτό σου όταν βρίσκεσαι στα πρόθυρα μιας αλλαγής;
- Τι συνηθίζεις να κάνεις προκειμένου να αποφύγεις να αλλάξεις κάτι;
- Σε ωφελεί αυτή σου η συνήθεια; Αν ναι, ποια ανάγκη σου καλύπτει; Αν όχι, με ποιον τρόπο δεν σε ωφελεί;
- Ποια νέα συνήθεια θα μπορούσε με σωστό τρόπο να σου καλύψει αυτήν σου την ανάγκη;
- Τι διαφορετικό θα μπορούσες να κάνεις ώστε να πετύχεις αυτό που επιθυμείς;
- Τι είναι αυτό που σε εμποδίζει να το πετύχεις;
- Πώς θα αισθανθείς και με ποιον τρόπο θα ωφεληθείς όταν πετύχεις την αλλαγή που επιθυμείς;
Καλή επιτυχία!
Jenny Zorgiou
Life & Relationship Coach
Σύμβουλος Προσωπικής Ανάπτυξης
https://www.facebook.com/LifeCoach.Jenny.Zorgiou
