Γεννήθηκε στη Χαλκίδα. Σπούδασε Ζωγραφική στην Αccademia di Belle Arti di Venezia, στο εργαστήρι του Φουτουριστή καλλιτέχνη Emilio Vedova. Συνέχισε τις σπουδές της στην Ελλάδα στη Χαρακτική στο Β’ Εργαστήριο της Α.Σ.Κ.Τ με καθηγητές τους Μ. Αρφαρά και τη Β. Τσαλαματά. Επίσης διδάχτηκε την Τέχνη του βιβλίου από το Εργαστήριο Γραφικών Τεχνών με καθηγήτρια τη Λ. Βιδάλη.
Η αναζήτησή της για το κείμενο και την εικόνα την οδηγούν στο Μεταπτυχιακό στην Εικονογράφηση Παιδικών Βιβλίων, στο Cambridge School of Arts 2008-2010 με Υποτροφία του ΙΚΥ για Χαρακτική Εξωτερικού, 2008-20010.
Συγγραφή και εικονογράφηση: Σειρά Ελλήνων Καλλιτεχνών: Ο Δ. Μυταράς και τα χρωματικά ζευγαράκια, ο Γ. Μόραλης και το μυστικό παιχνίδι των σχημάτων, ο Κ. Τσόκλης και το αλλόκοτο μπέρδεμα, 2011. Λιβάνης.
Το πράσινο πάρτι,¨Η κόκκινη σούπα, Το μπλε σύννεφο, 2013. Λιβάνης.
Το 2017 εκδόθηκε το Εικονογραφημένο παραμύθι της “Η Μεγάλη Νίκη της Ζωής”, εκδόσεις Σαΐτη, μια προσφορά στον Σύλλογο Ελπίδα, Φίλων Παιδιών με Καρκίνο. Το 2020 εκδόθηκε το φιλοσοφικό παραμύθι της για μικρούς και μεγάλους με τίτλο “Τα Πέπλα των Αγγέλων” από τις Εκδόσεις Ι. Σιδέρη.
Τον Απρίλιο του 2022 καλωσορίζει τον “Κήπο του Ασκληπιού” ένα βιβλίο γνώσεων για την υπέροχη ελληνική χλωρίδα και τα μοναδικά Αγριολούλουδά μας. Το βιβλίο προλογίζει ο καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Αθήνας Β. Λαμπρινουδάκης.
Διδάσκει στα Αρσάκεια Δημοτικά Σχολεία και αντλεί την έμπνευσή της από τα χαμόγελα των παιδιών που ζουν τη χαρά της δημιουργίας.
Σπουδάσατε ζωγραφική, χαρακτική και εικονογράφηση παιδικού βιβλίου. Θέλετε να μας πείτε από που ξεκίνησε το ενδιαφέρον σας για τη ζωγραφική;
Η αγάπη μου για την Τέχνη είναι κληρονομική αλλά και επίκτητη. Κληρονομιά από τον πολυτάλαντο Μικρασιάτη παππού μου. Ο οποίος απ’ τη μια κατασκεύαζε συνεχώς πράγματα χρηστικά και μη, κι απ’ την άλλη σκαρφίζονταν στην στιγμή παραμύθια. Ήταν ένα αστείρευτο ταλέντο, που καθήλωνε μικρούς και μεγάλους, όταν ακόμη δεν υπήρχε τηλεόραση.
Η ζωγραφική όμως ήρθε και με βρήκε όταν ήμουν 9 ετών, κλεισμένη σ’ ένα δωμάτιο νοσοκομείου για μήνες. Τότε ξεκίνησα να ζωγραφίζω. Αυτός ήταν ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας μου με τους μεγάλους (νοσηλευτές, γονείς, επισκέπτες). Τότε εκεί στις πολύ μοναχικές μου στιγμές εγώ και η ζωγραφική δώσαμε μια υπόσχεση, να μην αποχωριστούμε ποτέ.
Έχετε κάνει ατομικές εκθέσεις και έχετε πάρει μέρος και σε αρκετές ομαδικές. Επίσης, έχετε κάνει σκηνικά για θεατρικές παραστάσεις, εικονογραφήσεις σε παιδικά βιβλία και εικαστικές παρεμβάσεις σε events. Τι είναι αυτό που αγαπάτε περισσότερο;
Είμαι απ’ αυτούς που πιστεύουν ότι η Τέχνη πρέπει να μοιράζεται. Να μπαίνει σε όλα τα σπίτια και σε όλες τις κοινωνικές τάξεις. Η Τέχνη πρέπει να προσφέρει στον άνθρωπο, αυτός πρέπει να είναι ο στόχος της. Όλοι διαθέτουμε μέσα μας έναν «εντοιχισμένο καλλιτέχνη», χωρίς τη συχνή του παρουσία στη ζωή και την καθημερινότητά μας καταλήγουμε άγριοι και άρρωστοι.
Η δική μου δίψα για δημιουργία περιλαμβάνει τα πάντα γύρω από την τέχνη. Από μια εικόνα μέχρι ένα εικονογραφημένο παραμύθι και από μια εικαστική ώρα με τα παιδιά μέχρι το στήσιμο της έκθεσης των έργων τους ή τη δραματοποίηση της ίδιας της ζωγραφικής δουλειάς τους. Γιατί όπως λέω και στους μαθητές μου, όταν ξεκινάμε κάτι πρέπει να μπορούμε να φανταστούμε όλη τη διαδρομή του, μέχρι την παρουσίασή του στους άλλους!
Έχετε επιμεληθεί τη συγγραφή και εικονογράφηση για τη Σειρά Ελλήνων Καλλιτεχνών για παιδιά. Μιλήστε μας γι’ αυτές τις ενδιαφέρουσες εκδόσεις.
Ο βασικός μου στόχος όταν φτιάχνω ένα εικονογραφημένο βιβλίο είναι να βρίσκω παιγνιώδη τεχνάσματα που να οδηγούν τα παιδιά λίγο πιο κοντά σε μια στιγμή της Ιστορίας της Τέχνης. Τα τρία πρώτα μου βιβλία, αφιερωμένα στους μεγάλους σύγχρονους Έλληνες Καλλιτέχνες ( Γ. Μόραλη, Δ. Μυταρά, Κ. Τσόκλη, Εκδ. Λιβάνη, 2010) έχουν ως στόχο να κάνουν προσιτή στα παιδιά την ιδέα του δημιουργού α) από τη σύλληψη, β) στη διαδικασία και γ) τη σφραγίδα του Έργου Τέχνης.
Επέλεξα τους συγκεκριμένους καλλιτέχνες γιατί καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα των Πλαστικών Στοιχείων αναφορικά με την Τέχνη. Δηλαδή τον Γ. Μόραλη για το σχέδιο και τις ιδέες πίσω απ’ αυτό. Τον Δ. Μυταρά για την άνεση τις χειρονομιακής ζωγραφικής που δίνει χώρο στη βαθύτερη έκφραση. Τον Κ. Τσόκλη για τη σχέση της ζωγραφικής με τις τρεις διαστάσεις, τις εγκαταστάσεις, το Live Painting και τα Πολυμέσα.
Είμαι στ’ αλήθεια ευτυχής που και οι τρεις καλλιτέχνες έδωσαν απλόχερα τη συγκατάθεσή τους για ένα τέτοιο εγχείρημα. Τα βιβλία ξεκινούν πάντα με μια μικρή ιστορία και κλείνουν με μια προτεινόμενη άσκηση Εικαστικών, που μπορούν να κάνουν οι μικροί μας αναγνώστες αφού αφαιρέσουν τις τέσσερις τελευταίες σελίδες του βιβλίου.
Τον Απρίλιο του 2022 μας καλωσορίσατε στον “Κήπο του Ασκληπιού”, ένα βιβλίο γνώσεων για την υπέροχη ελληνική χλωρίδα και τα μοναδικά αγριολούλουδά μας. Το βιβλίο έχει ενδιαφέρον και για το ενήλικο κοινό;
Ο “Κήπος του Ασκληπιού” είναι ένα δια ηλικιακό βιβλίο. «Διασχίζει» δηλαδή, όλες τις ηλικίες χαρίζοντας γνώση, διασκέδαση και ρομαντισμό. Συγκεκριμένα για τους μεγαλύτερους που αγαπούν τα λουλούδια και συντηρούν έναν κήπο στο σπίτι, στο μπαλκόνι ή ακόμη και στο περβάζι του γραφείου τους μπορεί να αποτελέσει έναν οδηγό Ευ ζην και να προσθέσει γνώση γύρω από τους Μύθους, τη Γεωγραφία και τις Θεραπευτικές ιδιότητες των Ελληνικών Αγριολούλουδων. Η ιδέα ήταν εξαρχής να δημιουργήσω ένα σύγχρονο φυτολόγιο, ένα «Μεταμοντέρνο» ημερολόγιο Φύσης. Μέσα στις σελίδες του ο αναγνώστης θα ταυτιστεί με την επιστήμη, την περιπέτεια και την ευαισθησία με την οποία η φύση αγκαλιάζει στοργικά τις ανάγκες των ανθρώπων.
Παράλληλα, εργάζεστε ως καθηγήτρια καλλιτεχνικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και σε εργαστήρια δημιουργικής απασχόλησης. Γιατί είναι σημαντική η όποια μορφής τέχνη για τα παιδιά;
Οι Τέχνες συνδέονται με την ευημερία και την καλή υγεία. Η Τέχνη μπορεί να επηρεάσει την ευτυχία (Art Therapy). Μάλιστα, πρόσφατα, ερευνητές στο University College του Λονδίνου διεξήγαγαν μια σειρά από πειράματα χαρτογράφησης εγκεφάλου, κατά τη διάρκεια των οποίων οι εθελοντές έβλεπαν μια σειρά από 28 έργα τέχνης. Οι εγκεφαλικές σαρώσεις έδειξαν ότι η θέαση έργων τέχνης πυροδοτεί ένα κύμα ντοπαμίνης και οδηγεί σε συναισθήματα ευχαρίστησης και ικανοποίησης.
Έρευνες όπως αυτή υπογραμμίζουν τον βασικό ρόλο που μπορούν να παίξουν οι τέχνες στην αύξηση της ευημερίας, της ικανοποίησης και της ευτυχίας όλων μας. Τα παιδιά που ασχολούνται με τα Εικαστικά απολαμβάνουν τη συνεισφορά των τεχνών στην καλή υγεία και σωστή ωρίμανση εγκεφαλικά, σωματικά, συναισθηματικά.
Σας επηρεάζει η δουλειά σας στην καθημερινή σας ζωή;
Όταν δουλεύεις καθημερινά με παιδιά και μπορείς να αντιληφθείς την ενέργεια που βάζουν για να συμμετάσχουν με το εικαστικό τους έργο, όταν λούζεσαι με το φως που εκπέμπουν από τη χαρά της δημιουργίας, τότε στ’ αλήθεια, είσαι ένας ευλογημένος άνθρωπος.
Δουλεύω πάνω από 20 χρόνια με παιδιά όλων των ηλικιών. Το κρίσιμο όμως διάστημα για ένα παιδί να μυηθεί στον μαγικό κόσμο της Τέχνης είναι από τα 4 έως τα 12 χρόνια. Αυτή η ευαίσθητη περίοδος είναι και για εμένα ένα μεγάλο στοίχημα, να μπορέσω δηλαδή να το κερδίσω, να καταφέρω να δημιουργήσω έναν μελλοντικό ενήλικα που θα απολαμβάνει την Τέχνη και θα τη βιώνει με όλες του τις αισθήσεις.
Δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί γνώσεις, φαντασία, υπομονή, δύναμη και τεράστια αγάπη για τον άνθρωπο και την Τέχνη. Θα ακουστεί ίσως περίεργο… όμως θεωρώ ότι έχω γεννηθεί για να κάνω αυτό! Τα παιδιά μου παίρνουν αναμφισβήτητα ενέργεια… μου δίνουν όμως το πιο πολύτιμο… τον λόγο για να συνεχίζω.
Ποιο είναι το motto σας;
“Να απολαμβάνεις να ζεις μέσα σε μια νοηματισμένη νωχελικότητα!”
Τι είναι χαρούμενη ζωή για εσάς;
Η ζωή είναι τα πάντα. Η χαρά έχει αξία όταν γνωρίζεις τη δυστυχία, την αποτυχία, τον αγώνα για να κατακτήσεις την ευτυχία. Προσωπικά προσπαθώ να παίρνω τη ζωή όπως έρχεται και να την προσαρμόζω στη δική μου κοσμοθεωρία. Το γέλιο είναι το πιο δυνατό μου όπλο.
Τι θαυμάζετε περισσότερο στους ανθρώπους;
Στους ανθρώπους θαυμάζω την ευρηματικότητα, την απρόβλεπτη φαντασία, την πρώιμη αθωότητα, τη δύναμη που μπορεί να προβάλλει κάποιος, ακόμη και όταν κανείς δεν το περιμένει. Στους ανθρώπους θαυμάζω τις βαθύτερες σκέψεις τους, όταν αυτές αποκτούν οντότητα μέσα από τη Μουσική, την Ποίηση, την Αρχιτεκτονική, τη Ζωγραφική, τη Γλυπτική, το Θέατρο, τον Χορό, τον Κινηματογράφο.
Τι είναι αυτό που κάνει τον άνθρωπο ευτυχισμένο;
Προσωπικά θεωρώ ότι ο άνθρωπος παραμένει ευτυχισμένος όταν δεν χάνει την επαφή με το βαθύτερο Είναι του. Όταν δεν παραιτείται από τα όνειρά του. Όταν υπάρχει κάθε μέρα λόγος για να σηκωθεί από το κρεβάτι του. Όταν αφιερώνει έστω και λίγα λεπτά μέσα στη μέρα για να συνδεθεί με τον εαυτό του. «Νους υγιής εν σώματι υγιή», λέγανε οι αρχαίοι ημών πρόγονοι και ας γίνει η Συναισθηματική και Πνευματική υγεία, η ουσιαστικότερη Ευτυχία μας.
Τι φοβάστε περισσότερο;
Η απώλεια της πίστης σε ό,τι ο καθένας θεωρεί ιερό και νοηματοδοτεί την καθημερινότητΆ του για εμένα είναι φόβος. Ο φόβος του άγνωστου και σκοτεινού που προκαλεί αχαρτογράφητες και επικίνδυνες περιοχές του μυαλού, ενεργοποιώντας άγρια ένστικτα και μηδενίζοντας τον «εντοιχισμένο» καλλιτέχνη που ισορροπεί τα μέσα μας.
Καλοσύνη για εσάς είναι…
Στο σημείο αυτό θα γίνω πιο αφαιρετική και θα επικαλεστώ τους αγαπημένους μου ήρωες από το παραμύθι μου “Τα Πέπλα των Αγγέλων”, Εκδ. Ι.Σιδέρη, 2020. Στη Φιλοσοφία και στη θρησκεία ο πιο βαθύς καημός είναι ο άνθρωπος και ο Θεός. Ανάμεσά τους πνέει ένας μεταφυσικός άνεμος, από την πλευρά του Θεού, γίνεται Άγγελος, ενώ από την πλευρά του Ανθρώπου, γίνεται Άγιος. Ο Άγγελος και ο Άγιος συνθέτουν τον Όλο και τον Μόνο και αποθέτουν την καλοσύνη στον κόσμο. Ο Όλος και ο Μόνος ζει πάντα μέσα μας και υφαίνει καθημερινά ένα παραμύθι και μια λήθη σαν δειλινό στη γη.
…ο Όλος και Μόνος ζει τρυφερά ανάμεσα σε δύο χωριά. Ανασαίνει σε ένα δάσος και πάθος. Εκεί υφαίνει σε Πέπλα Αγγελικά τα ανθρώπινα σωθικά. Έτσι κυλά ο μύθος σαν μουσικός φλοίσβος. …
Η ευτυχία δίνεται απλόχερα μέσα από την καλοσύνη που όλοι μας διαθέτουμε. Προϋπόθεση για να βρει κάποιος διαμάντια μέσα στους αμέτρητους κόκκους άμμου της ερήμου είναι να είναι κι αυτός ένα διαμάντι!