Οι κανόνες στην εργασία σήμερα έχουν αλλάξει. Όλοι κρινόμαστε με νέα κριτήρια. Δε φτάνει μόνο η εκπαίδευση και η εμπειρία, αλλά και ο τρόπος που χειριζόμαστε τον εαυτό μας και τους άλλους. Ο ψυχολόγος Daniel Goleman, που έγραψε το βιβλίο «Η συναισθηματική νοημοσύνη» άλλαξε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την προσωπική και επαγγελματική επιτυχία. Μετά από έρευνα σε 500 οργανισμούς στην Αμερική, αποκάλυψε τις δεξιότητες εκείνες που ξεχωρίζουν τους «αστέρες» σε κάθε τομέα. Για τη διάκριση σε όλους τους τομείς, ο πιο σημαντικός παράγοντας δεν είναι ο Δείκτης Νοημοσύνης – ΙQ, αλλά ο δείκτης ΕQ, δηλαδή η συναισθηματική νοημοσύνη.
Με τον όρο «συναισθηματική νοημοσύνη» αναφερόμαστε στην ικανότητα να αναγνωρίζουμε τα δικά μας συναισθήματα και των άλλων, να δημιουργούμε κίνητρα για τον εαυτό μας και να χειριζόμαστε σωστά τόσο τα συναισθήματα όσο και τις σχέσεις μας. Η συναισθηματική νοημοσύνη στην εργασία περιλαμβάνει τις εξής 5 βασικές συναισθηματικές και κοινωνικές ικανότητες:
ΑΥΤΟΕΠΙΓΝΩΣΗ: Να γνωρίζουμε τι αισθανόμαστε κάθε στιγμή και να το χρησιμοποιούμε για τη λήψη αποφάσεων, να κάνουμε μια ρεαλιστική αξιολόγηση των ικανοτήτων μας και να έχουμε ένα καλά τεκμεριωμένο αίσθημα αυτοπεποίθησης.
ΑΥΤΟΡΡΥΘΜΙΣΗ: Να χειριζόμαστε τα συναισθήματά μας με τέτοιο τρόπο, ώστε μάλλον να διευκολύνουν παρά να παρεμβαίνουν και να εμποδίζουν την εκάστοτε εργασία. Να είμαστε ευσυνείδητοι και να θυσιάζουμε το προσωπικό όφελος για την εκπλήρωση των στόχων, να συνερχόμαστε εύκολα από δυσάρεστες συναισθηματικές καταστάσεις.
ΚΙΝΗΤΡΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ: Να βάζουμε στόχους, να προσπαθούμε να βελτιωθούμε και να επιμένουμε, παρά τις αποτυχίες και τις ματαιώσεις.
ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ: Να καταλαβαίνουμε τι αισθάνονται οι άνθρωποι, να μπορούμε να μπούμε στη θέση τους.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ: Να χειριζόμαστε καλά τα συναισθήματά μας στις σχέσεις μας, να διαβάζουμε τις κοινωνικές καταστάσεις και να χρησιμοποιούμε αυτές τις ικανότητες για να πείσουμε, να διαπραγματευτούμε, να επιλύσουμε διαφωνίες στη συνεργασία και στην ομάδα.
Κάποιοι άνθρωποι έχουν ανεπτυγμένη τη συναισθηματική νοημοσύνη, αλλά οι περισσότεροι πρέπει να την καλλιεργήσουν, να βρουν χρόνο μακριά από τη δουλειά τους, ώστε να δουλέψουν με τον εαυτό τους. Γιατί στον επαγγελματικό κόσμο σήμερα, για να πετύχει κανείς, χρειάζεται συναισθηματική νοημοσύνη και όλοι διαθέτουμε το δυναμικό για να τη βελτιώσουμε. Η συναισθηματική νοημοσύνη, λοιπόν, είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας και στον τομέα της επικοινωνίας. Στον εργασιακό χώρο, η αποτελεσματική επικοινωνία αφορά δύο σκέλη:
1. Τους συνεργάτες μας.
2. Τους πελάτες μας.
Και στις δύο περιπτώσεις, οι όροι της επιτυχίας είναι οι ίδιοι. Αρκεί να τους γνωρίζουμε και να θέλουμε να δουλέψουμε για να πετύχουμε το στόχο μας. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γνωρίζουμε είναι πως ό,τι κάνει ο άνθρωπος είναι μια προσπάθεια για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του. Αν καταφέρουμε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες μας μέσω της συνεργασίας παρά μέσω του εγωισμού ή του ανταγωνισμού, έχουμε κάνει ένα τεράστιο βήμα για να έχουμε επιτυχημένες σχέσεις.
Ποιοι είναι οι όροι για μια αποτελεσματική επικοινωνία:
1. Θα ακούω με προσοχή και αποδοχή αυτό που λέει ο άλλος, χωρίς να κρίνω τίποτα.
2. Έχω δικαίωμα να πω ευθέως, αν η συμπεριφορά ή ο τρόπος του άλλου με επηρεάζει αρνητικά ή με προσβάλλει, λαμβάνοντας όμως σοβαρά υπ’ όψιν τη συμμετοχή μου στο πρόβλημα του άλλου.
3. Σέβομαι το δικαίωμα του άλλου να ικανοποιήσει τις ανάγκες του, όπως θέλω να ικανοποιήσω και εγώ τις δικές μου.
4. Λαμβάνω απόλυτα την ευθύνη μου στην περίπτωση που η συμπεριφορά μου ή η διαχείρηση κάποιου θέματος δημιούργησε πρόβλημα στον άλλο. Φροντίζω να διορθώσω το λάθος μου με τον καλύτερο τρόπο ή να επωμιστώ τις συνέπειές του, αν είναι δικής μου υπαιτιότητας.
5. Είναι τεράστια η δύναμη της ευγένειας και του ενδιαφέροντος σε όλες τις σχέσεις. Η «ανάλαφρη», «μπλαζέ» αντιμετώπιση ενός ανθρώπου που αισθανόμαστε ότι έχει πρόβλημα με τη συμπεριφορά ή τις υπηρεσίες μας είναι καταστροφική.
6. Η έκφραση ειλικρινούς μεταμέλειας για ό,τι δημιούργησε πρόβλημα σε οποιαδήποτε σχέση είναι μεγάλης σημασίας.
Έχοντας, λοιπόν, αναλύσει τους όρους για την αποτελεσματική επικοινωνία θα δούμε στην πράξη πώς εφαρμόζεται.
Α) ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ
Επειδή η σχέση των εργαζομένων με τον πελάτη επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη σχέση της εταιρίας με τον πελάτη, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στους χειρισμούς μας. Όλα όσα αναλύσαμε, προηγουμένως, πρέπει να τα υλοποιιήσουμε για να τα καταφέρουμε.
Χρήσιμα TIPS: Ο πελάτης έχει πάντα δίκιο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βλέπουμε την κάθε περίπτωση με τα δικά του μάτια. Να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη το ότι επιλέγει την εταιρία μας και, για κάποιους λόγους, κλονίζεται η εμπιστοσύνη του σε εμάς και τις υπηρεσίες μας. Για τη δημιουργία, λοιπόν, μιας σχέσης εμπιστοσύνης με τον πελάτη, έχουν σημασία τα παρακάτω:
1. Η προσωπική γνωριμία με τον άνθρωπο που χειρίζεται τις υποθέσεις του.
2. Η ενημέρωση για τη διαδικασία προώθησης των θεμάτων του από το συνεργάτη που χειρίζεται τα θέματά του
3. Σε περίπτωση λάθους από μέρους μας, να το αναγνωρίζουμε αμέσως, να ζητάμε συγνώμη και να αναλαμβάνουμε αμέσως την ευθύνη της επίλυσής του.
Β) ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
1. Να είμαστε ευγενείς και να νοιαζόμαστε για τους συναδέλφους μας.
2. Να έχουμε αυτοπεποίθηση και να τολμάμε να προωθούμε τις ιδέες μας και να παίρνουμε πρωτοβουλίες.
3. Να συζητάμε ευθέως αυτά που μας απασχολούν και να προσπαθούμε να βρούμε λύσεις με πνεύμα συνεργασίας και όχι αντιπαλότητας.
4. Να τολμάμε να πούμε ότι δε γνωρίζουμε κάτι ή ότι κάναμε λάθος και να ζητάμε βοήθεια από τον ανώτερό μας για να μας βοηθήσει στη λύση του.
Τελικά, το μυστικό για να έχουμε επιτυχημένες σχέσεις, επαγγελματικές και προσωπικές είναι, χωρίς αμφιβολία, η πολλή δουλειά με τον εαυτό μας, τον οποίο πρέπει να γνωρίσουμε καλύτερα και να τον μυήσουμε σε μονοπάτια σκέψης που θα μας επιτρέψουν να διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά την πολυπλοκότητα της ζωής.