Η «Κιβωτός του Κόσμου» είναι Εθελοντικός Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός Ειδικής Μέριμνας και Προστασίας Μητέρας και Παιδιού. Δραστηριοποιείται και απευθύνεται κυρίως στα μικρά απροστάτευτα παιδιά, τα περισσότερα από μονογονεϊκές οικογένειες, αλλά και πολλά χωρίς γονείς, που βιώνουν δύσκολες συνθήκες, παραμέληση, εγκατάλειψη, χωρίς ιατρική φροντίδα και με αβέβαιο μέλλον.
Η Κιβωτός ιδρύθηκε το 1998 στην Αθήνα από τον εικοσιεξάχρονο τότε ιερέα, πατέρα Αντώνιο Παπανικολάου, με όπλα την αγάπη του για τα παιδιά, την ανιδιοτελή προσφορά και την επιθυμία του για τη δημιουργία μιας φωλιάς στοργής και φροντίδας για το παιδί, τον νέο και τον γονιό που βρίσκονται σε ανάγκη και διαβιούν στις χαραμάδες της κοινωνίας, σε μια «άλλη» Αθήνα, στην περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος. Η Κιβωτός γεννήθηκε από τη μεγάλη ανησυχία του πατέρα Αντωνίου, ο οποίος ως νέος τότε κληρικός αγωνιούσε για το ποίμνιο εκείνο που κινδύνευε περιπλανώμενο, χαμένο μέσα στην άγνοιά του, μακριά από τη Μάνα-Εκκλησία που είναι η μόνη Κιβωτός της Σωτηρίας. Ο π. Αντώνιος και η πρεσβυτέρα του Σταματία αφιέρωσαν κυριολεκτικά τη ζωή τους στον τιτάνιο αγώνα καλυτέρευσης των συνθηκών ζωής των συνανθρώπων τους μέσα από το πρίσμα της χάριτος και του λόγου του Θεού.
Πώς ξεκίνησε η Κιβωτός του Κόσμου; Είχατε κάποιο σχέδιο από την αρχή;
Όταν μετακόμισα, πριν από 22 χρόνια, στον Κολωνό για να ιερουργήσω στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου Ακαδημίας Πλάτωνος, έβλεπα από το παράθυρό μου έφηβους εν ώρα σχολείου να τριγυρνούν στην πλατεία, αφρόντιστοι και έχοντας ήδη μπει στον δρόμο της παραβατικότητας. Σκέφτηκα, λοιπόν, ότι κοιτώντας άπραγος έβαζα τον εαυτό μου στη θέση του συνεργού στην καταστροφή του μέλλοντός τους. Έτσι, λοιπόν, κατέβηκα στην πλατεία και τους πρότεινα να παίξουμε μπάσκετ. Αυτό το παιχνίδι ήταν η αρχή των όσων ακολούθησαν.
H Κιβωτός τώρα φιλοξενεί διακόσια πενήντα παιδιά σε επτά δομές σε όλη την Ελλάδα: στη Χίο, στην Πωγωνιανή, στην Κόνιτσα, στον Βόλο, στην Καλαμάτα, στην Αθήνα, στον Πειραιά και την Άνοιξη, τα οποία έχουν απομακρυνθεί από το οικογενειακό τους περιβάλλον με εισαγγελική παρέμβαση. Βοηθά ακόμα τριακόσιες οικογένειες με στέγη, σίτιση, οικονομικά επιδόματα, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, συμβουλευτική γονέων και ψυχολογική υποστήριξη γονέων και παιδιών, ενισχυτική διδασκαλία των παιδιών καθώς και παροχή καλλιτεχνικών, αθλητικών και άλλων δραστηριοτήτων προς όφελος της ανάπτυξης των δεξιοτήτων και ικανοτήτων τους. Έχει υλοποιήσει ένα Κοινωνικό Ιατρείο στον Κολωνό και ένα Κοινωνικό Παντοπωλείο που παρέχει τρόφιμα, ένδυση, υπόδηση και άλλα είδη πρώτης ανάγκης σε άπορους και άστεγους συμπολίτες μας. Παράλληλα, από το 2016 είμαστε από τους πρώτους ιδιωτικούς φορείς που τρέχουμε το πρόγραμμα αναδοχής των παιδιών που έχουμε τη γονική μέριμνα σε συνεργασία με τις κατά τόπους Περιφέρειες.
Η σημερινή Κιβωτός, λοιπόν, δεν ήταν στο μυαλό μου όταν έπαιξα εκείνο τον αγώνα μπάσκετ στην πλατεία του Κολωνού. Γι’ αυτό και συχνά λέω πως η Κιβωτός ήταν σχέδιο Θεού στο οποίο και αφιερώθηκα!
Οι δυσκολίες και οι αντιξοότητες σας έκαναν να χάσετε την αισιοδοξία σας;
Είναι γεγονός ότι οι δυσκολίες που ήρθαν στον δρόμο μας ήταν πολλές και μάλιστα αρκετές από αυτές φάνταζαν μη αντιμετωπίσιμες. Ο καλός αγώνας όμως, δηλαδή ο αγώνας για το δίκαιο βρίσκεται πάντα υπό την προστασία του Θεού. Έτσι λοιπόν, με τη βοήθειά Του καταφέρνουμε όλα αυτά τα χρόνια να ξεπερνάμε όλα τα εμπόδια που βρίσκονται στον δρόμο μας.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλα γίνονται για κάποιο λόγο. Κάθε δυσκολία έρχεται για να μας διδάξει κάτι. Επομένως, εμείς δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια στο εμπόδιο, ούτε να οπισθοχωρούμε σε κάθε αντιξοότητα που συναντάμε. Έτσι δεν εκπαιδευόμαστε και αδυνατούμε να διαχειριστούμε τις καταστάσεις. Μέσα από τους σκοπέλους αυτούς ανακαλύπτουμε τα όριά μας. Οι δοκιμασίες της ζωής εμφανίζουν την πραγματική δύναμή μας.
Άλλωστε, δεν είμαστε μόνοι μας. Χιλιάδες κόσμος βρίσκεται στο πλάι μας. Άλλοι προσφέρουν εθελοντική εργασία και άλλοι έρχονται και αφήνουν τον οβολό τους… από το υστέρημά τους τις περισσότερες φορές. Είμαστε όλοι ενωμένοι στον αγώνα τον καλό… Και με τη βοήθεια του Θεού όλα θα πάνε κατ’ ευχήν!
Πώς θεραπεύονται τα τραύματα της ψυχής;
Τα παιδιά μας για να φτάσουν ως εδώ σίγουρα έχουν βιώσει το τραύμα. Τα τραύματα της παιδικής ηλικίας επηρεάζουν περισσότερο τη συναισθηματική μας υγεία συγκριτικά με τα αυτά της ενήλικης ζωής. Πρόκειται για επώδυνες εμπειρίες, που ριζώνουν μέσα στην ψυχή και καθορίζουν την ενήλικη ζωή και τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες. Χρειάζεται χρόνος και μεγάλη προσπάθεια για να καταφέρουν -με την αρωγή όλων μας- να προχωρήσουν συναισθηματικά υγιείς τον δρόμο της ζωής τους.
Η αναγνώριση του τραύματος είναι το πρώτο στάδιο και φυσικά είναι πολύ επώδυνη διαδικασία γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή και λεπτούς χειρισμούς. Στην Κιβωτό οι ψυχολόγοι εργάζονται με τα παιδιά από την πρώτη στιγμή που έρχονται σε μας αλλά και σε όλη τη διάρκεια της διαμονής τους εδώ. Δουλεύουμε θεραπευτικά με κατεύθυνση την επούλωση. Κάθε ψυχή είναι μοναδική και χρειάζεται τον δικό της χρόνο και τρόπο.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Κιβωτός είναι μια μεγάλη οικογένεια. Το παιδί έχει την αποδοχή και την αγάπη μας και καθημερινά βλέπει και αναγνωρίζει τον αγώνα μας με στόχο την πρόοδό του. Πιστεύω ότι χωρίς αυτό το συναίσθημα –που είναι δικαίωμα κάθε παιδιού στον πλανήτη- δεν δύναται να θεραπευτεί. Μεγαλειώδης για εμάς είναι η στιγμή που τα πληγωμένα φτερά τους θα γίνουν τόσο δυνατά, ώστε να πετάξουν μακριά, έτοιμα να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ενήλικης ζωής!
Πώς προετοιμάζονται τα παιδιά για την ενήλικη ζωή;
Όπως ανέφερα παραπάνω δεν μπορεί ένα παιδί τραυματισμένο να γίνει ένας συναισθηματικά υγιής ενήλικας δίχως να θεραπευτεί ψυχικά. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την καθημερινή τριβή με τα παιδιά. Μέσα από συζητήσεις, καλά οργανωμένες δραστηριότητες και επιμελώς σχεδιασμένα προγράμματα. Το παιδαγωγικό πρόγραμμα της Κιβωτού ξεπερνά τα όρια της ενισχυτικής διδασκαλίας, το οποίο βεβαίως είναι πολύ σημαντικό, καθώς μέσα από κει ενισχύεται το μαθησιακό κομμάτι, αναγνωρίζονται και αντιμετωπίζονται οι τυχόν μαθησιακές δυσκολίες και διευκολύνεται η πορεία του παιδιού στο σχολείο του και στην πρόοδό του. Η εκπαίδευση όμως οφείλει να επεκτείνεται και σε άλλους τομείς, ώστε τα παιδιά να ολοκληρωθούν ως προσωπικότητες. Έτσι στην Κιβωτό δημιουργήσαμε το βιωματικό σχολείο, που πραγματεύεται έννοιες όπως η αγάπη, η φιλία και η αλληλεγγύη. Επίσης, συζητάμε με τα μεγαλύτερα παιδιά προβληματισμούς της ηλικίας τους και τρόπους αντιμετώπισης.
Στα παραρτήματά μας λειτουργούν γεωργικά σχολεία. Επίσης, έχουμε φάρμες με ζώα. Έτσι τα παιδιά εμπλέκονται με τη φύση (ιδιαίτερα θεραπευτική εμπειρία), εκπαιδεύονται στις αγροτικές καλλιέργειες, στην κτηνοτροφία, στην τυροκομία, στην οινοποιία, στη μελισσοκομία και στην ελαιουργία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αγάπη τους για τους τομείς αυτούς τους ωθεί στην επιθυμία να ασχοληθούν επαγγελματικά ως ενήλικες πια.
Αξίζει επίσης να αναφέρουμε το πρόγραμμα της μαθητείας. Τα παιδιά μας μαθητεύουν δίπλα σε έμπειρους εθελοντές τεχνίτες όπως για παράδειγμα υδραυλικούς, μηχανικούς αυτοκινήτων, ηλεκτρολόγους, κ.λπ. και μαθαίνουν την τέχνη. Παράλληλα, τα στηρίζουμε να “ντύσουν” και θεωρητικά τη γνώση τους σε ανάλογες σχολές έτσι ώστε να βγουν στον εργασιακό στίβο ως ολοκληρωμένοι επαγγελματίες.
Συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι η προετοιμασία των παιδιών μας για την ενήλικη ζωή τους αφορά τόσο στην ενίσχυση των ψυχικών αποθεμάτων όσο και στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων τους.
Τι σημαίνει για σας αγάπη και ευτυχία;
Την αγάπη σου τη δείχνεις στον συνάνθρωπό σου όταν τον ενεργοποιείς και τον βάζεις στη διαδικασία να προσπαθήσει να βελτιώσει τη ζωή του ο ίδιος. Συνηθίζω να λέω πως κανείς δεν μπορεί να σου λύσει το πρόβλημα. Εγώ θα σου απλώσω το χέρι. Εσύ θες να σηκωθείς στα πόδια σου; Υπάρχουν άνθρωποι που είναι βολεμένοι να τους λυπούνται. Μένουν πάντα κάτω περιμένοντας ελεημοσύνη. Η Κιβωτός δεν είναι μέρος γι΄αυτούς τους ανθρώπους.
Αγάπη είναι να σου ενισχύσω το αίσθημα της αξιοπρέπειας και όχι να σου πετάω κάθε τόσο ένα ξεροκόμματο για να συντηρείς τη μιζέρια σου.
Είναι ξεκάθαρο πως για μένα ευτυχία είναι να είμαι χρήσιμος στον συνάνθρωπό μου. Να βοηθήσω ένα παιδί να βρει την χαμένη παιδικότητά του. Να το δω να προοδεύει. Να βοηθήσω μια μητέρα να μεγαλώσει με αξιοπρέπεια το παιδί της. Αυτά φωτίζουν την ψυχή μου!
Πώς μπορούμε να δημιουργούμε, να αγαπάμε και να χαιρόμαστε;
Ζούμε στην εποχή του “γρήγορου” και του “εύκολου”. Παρατηρούμε τριγύρω μας ζωές χωρίς νόημα, χωρίς σκοπό, χωρίς αποστολή. Πώς μπορούμε να είμαστε δημιουργικοί χωρίς όραμα; Για μένα, λοιπόν, η δημιουργικότητα έχει ως αφετηρία το όραμα- τι ονειρεύομαι να γίνει, συνεχίζεται με την οργάνωση του τρόπου με τον οποίο θα υλοποιήσω το όραμά μου (στρατηγική) και καταλήγει στην πράξη-προσπάθεια και εκπλήρωση του ονείρου. Έτσι δημιουργήθηκε και η Κιβωτός. Ονειρεύτηκα παιδικά χαμόγελα!
Αγαπάμε με ανιδιοτέλεια. Η φιλανθρωπία έχει και σκοτεινή πλευρά. Χρειάζεται να γίνεται χωρίς επίδειξη. Από καθαρό ενδιαφέρον για τον άλλο. Όποιος προσφέρει τη ζωή του, τη σώζει. Όποιος βάζει τη ζωή του πρώτα από όλα, τη χάνει. Απλά και μόνο γιατί αυτό δεν εμπεριέχει αγάπη… Και πώς να ζήσεις ερήμην της…
Η εποχή μας σίγουρα είναι υλιστική και αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο κόσμος να είναι πλανεμένος. Νομίζει πως παίρνει χαρά μέσα από την απόκτηση υλικών αγαθών. Δυστυχώς όμως, όσο περισσότερα αγαθά αποκτούμε, τόσο περισσότερες υλικές ανάγκες δημιουργούνται. Και πάντα είμαστε δυστυχείς. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και με την αυτοπροβολή. Τελικά πότε είμαστε πραγματικά χαρούμενοι; Ευτυχείς; Όταν προσφέρουμε! Τότε καταλαβαίνουμε ότι η δύναμη του ανθρώπου βρίσκεται στο να κάνουμε τον συνάνθρωπο χαρούμενο διατηρώντας την ταπεινότητά μας. Είναι μια ήρεμη δύναμη που μας πλημμυρίζει χαρά!
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας;
Κατ’ εμέ το αντίθετο της αγάπης δεν είναι το μίσος αλλά ο φόβος. Ποιος φόβος; Ο φόβος να αγαπήσω… να αγαπήσω τον συνάνθρωπο. Αυτό επιτυγχάνεται με τη σύνδεσή μας με την αγάπη του Θεού που δεν έχει αρχή, μέση και τέλος. Πλημμυρίζει τότε η καρδιά μας από αγάπη και δεν υπάρχει χώρος να φωλιάσει ο φόβος… να μας κατακλύσει και να παγώσει το συναίσθημά μας.
Κατανοώ πως υπάρχουν περίοδοι της ζωής μας δύσκολες, που ο φόβος έρχεται απρόσκλητος και μας μουδιάζει. Τότε πρέπει να βγούμε από αυτό που ζούμε και να το δούμε σαν εμπειρία. Να σκεφτούμε πως αν ο κόσμος δεν είναι όπως τον θέλουμε, είναι ίσως επειδή δεν τον αγαπήσαμε πραγματικά. Συνδεόμαστε με το “τώρα” και με πίστη στον Θεό προχωράμε μπροστά δίνοντας ατέρμονη αγάπη με θάρρος, πάθος και ρίσκα δίχως να περιμένουμε επιστροφές και ανταλλάγματα. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Χριστός με την απέραντη αγάπη του για τον άνθρωπο ήρθε στη γη με ανθρώπινη υπόσταση και κατατρόπωσε τον φόβο που μας εμποδίζει να αγαπήσουμε ελεύθερα!
Κιβωτός του Κόσμου, (www.kivotostoukosmou.org), Ζηνοδώρου 3, Κολωνός – Αθήνα. Τηλ.: 210 51.41.935, 210 51.41.953.
Η χαρά έρχεται όταν προσφέρουμε! Ας κάνουμε μια μικρή πράξη αγάπης!
Ενισχύουμε την Κιβωτό του Κόσμου με κλήση ή μήνυμα στο 19828 (2,60€/κλήση με ΦΠΑ & τέλος σταθερής τηλεφωνίας) από όλα τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας (2,48€/κλήση ή sms με ΦΠΑ). Εφαρμόζεται επιπλέον τέλος κινητής τηλεφωνίας 12% ή 15% ή 18% ή 20% ανάλογα το ύψος του μηνιαίου λογαριασμού.