Όπως ακριβώς εμείς μπορεί να νιώσουμε φόβο και καχυποψία μπροστά σε καταστάσεις απροσδόκητες, έτσι και τα παιδιά μας νιώθουν διάφορους φόβους, όταν πρέπει να αντιμετωπίσουν περιστατικά ή γεγονότα που δεν μπορούν να κατανοήσουν.
Τι θα πρέπει να γνωρίζετε…
Κάποιες καταστάσεις, οι οποίες δεν προκαλούν φόβο στους ενηλίκους, όπως ένας δυνατός θόρυβος ή μια απλή επίσκεψη στο μπάνιο, για πολλά παιδιά μπορεί να αποτελούν τη «φοβερότερη περιπέτεια της ζωής τους».
Όλα τα παιδιά φοβούνται στα διάφορα στάδια της ανάπτυξής τους. Ξεπερνούν σιγά – σιγά ορισμένους φόβους, αλλά στη συνέχεια μπορεί να αποκτήσουν άλλους. Όποιοι κι αν είναι οι φόβοι τους, υπάρχει σ’ όλους ένα κοινό στοιχείο: η ανασφάλεια που αισθάνεται το παιδί. Γνωρίζοντας αυτό το γεγονός, είναι υποχρέωσή σας να βοηθήσετε τα παιδιά να τους ξεπεράσουν.
Τα τέρατα, το σκοτάδι και κατά συνέπεια η ώρα του ύπνου είναι συνηθισμένοι φόβοι των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Μπορείτε να τα καθησυχάσετε αν τους διηγηθείτε μια όμορφη ιστορία προτού κοιμηθούν, αν τους αφήσετε κάποιο μικρό φως αναμμένο στον διάδρομο και την πόρτα μισάνοιχτη ή κάποιο αρκουδάκι που θα τους κάνει συντροφιά και θα τα προστατέψει από οποιαδήποτε απειλή.
Κάποια στιγμή, θα σας ξαφνιάσουν με κάποια απρόσμενα σχόλια πάνω στο θάνατο. Ιδιαίτερα όταν πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό ή στο νηπιαγωγείο, όπου μπορεί ν’ ακούσουν συζητήσεις πάνω στο θέμα. O μεγαλύτερος φόβος τους είναι ότι οι γονείς τους μπορεί να φύγουν και να μην ξαναγυρίσουν ποτέ. Το μόνο που επιδιώκει ένα παιδί είναι να νιώσει ασφαλές και να σιγουρευτεί ότι οι «προστάτες» του θα είναι δίπλα του.
Από τα επτά έως τα έντεκα χρόνια, ο «κόσμος του παιδιού» γίνεται ολοένα και πιο ρεαλιστικός. Οι σχέσεις με τα συνομήλικα ή ακόμα και με τα μεγαλύτερα παιδιά γίνονται πιο στενές και μαζί τους δημιουργούνται καινούρια «φαντάσματα»· ο φόβος για τους βαθμούς, για τη σχέση με τους φίλους τους, για την εμπιστοσύνη που τους δείχνουν οι δάσκαλοι, κ.λπ. Σιγά – σιγά, με την ενθάρρυνσή σας, θα αρχίσουν να αποκτούν μεγαλύτερη ανεξαρτησία και αυτοπεποίθηση.
Τα παιδιά μαθαίνουν να κυριαρχούν στους φόβους τους, χάρη στην κατανόηση και την αγάπη που τους δίνετε. Μόνο εξηγώντας τους συνεχώς πως οι φόβοι μπορούν να ξεπεραστούν και πως «γι’ αυτό είμαστε εμείς εδώ», θα τους δώσετε όλη την υποστήριξη που χρειάζονται, ώστε να καταφέρουν να νικήσουν, χωρίς προβλήματα, όλους τους κινδύνους που νιώθουν ότι παραμονεύουν.
Θυμηθείτε ότι…
Το παράδειγμά σας είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς τα μάτια του παιδιού σας είναι στραμμένα πάνω σας. Αν τα λόγια σας διαφέρουν από τον τρόπο που λειτουργείτε στην πράξη, στην καθημερινότητά σας, αναλογιστείτε ποιες είναι οι αντιδράσεις σας. Αν, για παράδειγμα, φοβάστε με το παραμικρό, είστε υπερπροστατευτικοί, διαρκώς του λέτε «μην», τότε σκεφτείτε πώς θα διαφοροποιήσετε τη συμπεριφορά σας. Αν διαπιστώσετε ότι δεν τα καταφέρνετε ζητήστε βοήθεια από ειδικό.
Από το βιβλίο της Ψυχολόγου-Παιδοψυχολόγου Αλεξάνδρας Καππάτου “Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά”. Εκδόσεις Μίνωας.
