Ποιος μπορεί να προβλέψει τι ξημερώνει η αυριανή μέρα, τι φέρνει η επόμενη στιγμή; Ποιος μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι όσα σχεδιάζουμε θα «πάνε κατ’ ευχή»;
Η αβεβαιότητα είναι μια φυσιολογική κατάσταση που βιώνουν όλοι οι άνθρωποι κοιτώντας το αύριο και το άγνωστο. Η διαφοροποίηση είναι στον τρόπο που στέκονται απέναντι σε αυτά. Κάποιοι νιώθουν έκσταση στην ιδέα της περιπέτειας του «ποιος ξέρει τι θα σου ξημερώσει». Ζουν τη ζωή τους «ανοιχτοί στην εμπειρία».
Κάποιοι άλλοι βιώνουν έντονο στρες. Προσπαθούν, μάταια, να αποφύγουν αβέβαιες καταστάσεις και το άγχος που παράγουν, αναπτύσσουν τελετουργικά για να ξορκίσουν οποιαδήποτε έκβαση δεν επιθυμούν. «Χτύπα ξύλο», «μπαίνω με το δεξί», «φτου μη σε ματιάσω» είναι μερικά από τα καθημερινά τελετουργικά που χρησιμοποιούν για αυτόν ακριβώς τον λόγο.
Οι λόγοι που οι άνθρωποι διαφέρουν στον τρόπο που στέκονται απέναντι στην αβεβαιότητα ποικίλλουν. Το περιβάλλον που μεγάλωσαν και οι εμπειρίες μέσα από την οικογένεια, οι προσωπικές τους εμπειρίες, έχουν μεγάλο μερίδιο στην τρόπο που τη διαχειρίζονται την αβεβαιότητα. Για παράδειγμα, το να μεγαλώσει κάποιος σε μια οικογένεια που η οικονομική αβεβαιότητα επικρατούσε μπορεί να τον ακολουθεί στην ενήλικη ζωή του και να αποφεύγει οποιοδήποτε οικονομικό ρίσκο.
Και οι δύο καταστάσεις έχουν δυσλειτουργικά άκρα. Στη μια περίπτωση είναι το να δρω χωρίς το εργαλείο της πρόβλεψης (δεν βαριέσαι, ό,τι είναι να γίνει θα γίνει) και στην άλλη η συρρίκνωση της ζωής από το άγχος ότι κάτι θα στραβώσει.
Και οι δύο καταστάσεις απαιτούν δουλειά με τον εαυτό…
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Συνιδρυτής ΑΜΚΕ Μαθήματα ζωής
